Yeraltından Notlar

Kitabın isimsiz anlatıcısı, Yeraltından Notlar’ı için “edebiyattan ziyade kendimi ıslah çabası” der. Ama satırlarını okuyan herkesin yerine haklı isyanını dile getirdiğini hatırlatır. Çürümekten, alışmaktan uzak durmak için yazmıştır Yeraltı Adamı: Biliyorum; belki söylediklerime kızacak, bağıracak, ayak direteceksiniz. “Yalnızca kendi adınıza, yeraltındaki sefaletiniz hakkında konuşun ve sakın ‘biz hepimiz’ demeye cüret etmeyin!” diyeceksiniz. Beyler, affedersiniz ama bu hepimizcilikle kendimi haklı çıkarmaya çalıştığım yok. Dostoyevski için dönüm noktası sayılabilecek romanı Yeraltından Notlar; deyim yerindeyse onun Gogol’ün paltosundan sıyrıldığı ve sonraki büyük romanlarında anıtsal bir boyutta ele alacağı ahlaki, siyasi ve sosyal fikirlerinin sesini ilk defa duyurduğu güçlü bir anlatı. Bugüne kadar insanın çaresizliğine karşı yazılmış en samimi yapıtlardan biri olmaya devam eden eser Rusça aslından çevrildi.