Willermus Tyrensis'in Haçlı Kroniği

Willermus’un kronigi, Haçlilari Haçli bakis açisiyla incelemek ve Dogu-Bati kutuplasmasinin tarihî ve siyasî kökenlerini anlamak isteyenler için essiz bir firsat sunuyor. Eser, I. Haçli Seferi öncesindeki olaylar hakkinda verilen bilgilerle basliyor ve Haç’in Bizans Imparatoru Heraklius tarafindan 7. yüzyilin baslarinda Sasanilerden geri alinisina kadarki eski dönemlere temas ediyor. Daha sonra Haçlilarin doguda ele geçirdikleri topraklarin zenginliklerinin anlatimi ile devam eden kronik, vermis oldugu ayrintili bilgilerle yazildigi tarihler arasindaki olaylarin incelenmesinde tarihçiler için essiz bir kaynak olma özelligine sahip. Willermus, eserinde daha çok Haçli basarilarini anlatmakla beraber, kendi yasadigi dönemde Haçlilarin çökmekte oldugunu fark etmistir. Çünkü bu dönemde Müslümanlar Kudüs Kralligi için büyük bir tehlike teskil ediyorlar ve Hristiyanlar kendilerini emniyette hissetmiyorlardi. Willermus, Kudüs’ün ve diger Haçli topraklarinin Hristiyanlardan geri alinacagini adeta önceden sezmistir. Nitekim onun ölümünden kisa bir süre sonra Hattin Zaferi’ne (1187) müteakip bunlar gerçeklesmeye baslamistir. Kronikte, Selçuklularin kökenlerine dair bilgilerden, Ortadogu’nun o dönemki yerlesiklerine varincaya degin pek çok topluluk hakkinda bilgiler bulunmaktadir. Haçli Seferleri’ne dair birincil el kaynak konumundaki Willermus’un kroniginin literatürümüzdeki önemli bir eksiligi tamamlayacagi kanaatindeyiz.