Türkiye Tarihi 1603-1839 Geç Osmanlı İmparatorluğu

Cambridge University Press Cambridge History of Turkey basligiyla muazzam bir yayin projesi baslatti. Dört ciltlik bu tarihin ilk üç cildi Türklerin Anadolu’ya girdigi 11. yüzyil sonundan baslayarak Osmanli devletinin kurulusunu, 15. - 16. yüzyillarda doguda Iran sinirindan batida Macaristan’a, güneyde Kuzey Afrika ve Arap yarimadasina kadar uzanan muazzam topraklari olan güçlü bir imparatorluk haline gelisini kapsiyor. Son cilt ise imparatorlugun I. Dünya Savasi sonrasinda parçalanisina ve modern Türkiye devletinin tarihine dairdir. Bu eseri Cambdridge University Press’in yayin sirasiyla, üçüncü cildinden baslayarak yayinliyoruz. Bu cilt Osmanli Imparatorlugu’nun III. Mehmed’in 1603’teki ölümünden Tanzimat’in 1839’da ilanina kadar süren geç dönemini irdeler. Bu dönem imparatorluk ile Avrupa arasinda ticaretin gelistigi, savas zamanlari disinda tüccarlar ve hacilarin görece güvenlik içinde yolculuk yapabildigi, istikrarli ile istikrarsiz günlerin birbirini izledigi yillardi. Ne var ki, padisahin müminlerinin ve toplumsal düzenin koruyucusu rolüne yapilan vurguya ragmen, Istanbul’daki yönetici elit ile vilayetlerdeki tebaa arasinda gerilim eksik degildi; imparatorlugun muazzam genislikteki topraklari ve bu tebaanin her gün mücadele etmek zorunda oldugu, pek de cömert olmayan dogal çevre bu gerilime katkida bulunan ögelerden yalnizca ikisiydi. Cilde katkida bulunanlar, tasradaki yöneticilerin kâh vergi toplarken, kâh siyasete fiilen katilan yerel ileri gelenler ve askerlerle uzlasmaya çabalarken karsi karsiya kaldiklari sorunlari incelemektedir. Bölümlerin odaklandigi konular arasinda dini ve siyasi gruplar, gayrimüslimler, kadin, ticaret, zanaatlar, Osmanli kirsalindaki yasam, ayrica müzik, sanat, mimari vardir. Kitap klasik çag sonrasi yillarin bir duraklama ve çöküs dönemi olduguna dair geleneksel ve hâlâ yaygin düsüncenin tersine, Osmanlilarin siyasi, kültürel ve sanat alaninda birçok basari kazandigini göz önüne sermektedir.