Sınırlar: Türk - Yunan Sınırından İnsan Hikayeleri

Bu kitap bir tarih kitabı değil; insan hikâyelerinin anlatıldığı, Yaşar Kemal’in Anadolu röportajları tadında bir kitaptır. Sınırlar’la, Mourenza’nın Tu¨rkiye ve Yunanistan’da gazeteci olarak çalıştığı son yirmi yıla eşlik edeceğiz. Onunla birlikte bu topraklarda seyahat edecek ve aynı zamanda sınırın her iki tarafında yatan tarihle birlikte geçmişten gu¨nu¨mu¨ze yolculuk yapacağız. Bu yolculukta, Tu¨rkiye ve Yunanistan’ı ayıran sözcu¨ğu¨n bile ortak bir kökeni olduğunu, Tu¨rkçe “sınır” kelimesinin Yunanca “sinoro”dan geldiğini öğreneceğiz. Çu¨nku¨ sınırlar, bazı politikacıların iddia ettiği gibi sadece iki u¨lkeyi ayıran çizgiler değil, aynı zamanda etkileşim ve değişim yerleridir. Bu kitapta sınır hem mekân hem de başkarakterdir. Kitap boyunca, 1920’lerde zorunlu göç edenlerden, gu¨nu¨mu¨zde savaştan ve yoksulluktan kaçıp Evros Nehri’ni veya Ege Denizi’ni geçerek idealize edilen Avrupa Birliği’ne ulaşmayı hayal edenlere, ev sahibi toplumların bu yeni gelen akınına nasıl tepki verdiğine ve “öteki” ile nasıl yu¨zleştiklerine dair anlatımları dinliyoruz. Ayrıca, sınır boyunca yaşayan veya ölu¨mden ve zulu¨mden kaçmak için sınırı geçmek zorunda kalan insanların gözu¨nden, Yunanistan ve Tu¨rkiye arasındaki sınırın nasıl kurulduğunu ve zamanla nasıl bu¨yu¨du¨ğu¨nu¨ göru¨yoruz. Bunlara ek olarak, bu kitapta, Yannis’in aşk uğruna u¨lkesinden nasıl vazgeçtiğini; yaşlı bir Yunan kadınının neden boynunda haç yerine bir tuğra taşıdığını; Gu¨venç ailesinin ve diğer mu¨badillerin Tu¨rkiye’deki yeni hayatlarına alışmakta ne gibi zorluklar yaşadıklarını; Selanik ve İzmir’in neden birbirinin aynası olduğunu; ku¨çu¨k Alan Kurdi’nin Bodrum açıklarında boğulmasına neden olan olaylar zincirini; kimi du¨kkânların mu¨lteci krizinden nasıl faydalanmaya çalıştıklarını; ve Mu¨ftu¨ Şerif Damatoğu’nun Kuzey Yunanistan’da dağlık bir köydeki isimsiz mezarlığı nasıl koruduğunu okuyoruz.