Şerhu'l-Mevakıf-I

Islam düsüncesinin hâlâ hakkiyla yazilmamis olan tarihi, pek çok popüler ders kitabinda telkin edildiginin aksine, Gazzâlî ile donup Ibn Rüsd ile noktalanmamistir. Aslinda, seleflerine olan borcunu unutmaksizin, Islam düsüncesinin Gazzâlî sayesinde yepyeni bir ivme kazandigini söylemek çok daha az yanlis olurdu. Ardindan Fahreddîn Râzî ile beraber Islam düsüncesinde yeni ve birçok açidan daha kusatici sayilabilecek bir dönem tam anlamiyla açilacaktir. Ibn Sînâ, Gazzâlî, Sühreverdî, Râzî ya da Ibn Arabî gibi büyük öncülerin etkisinin özümsendigi onüçüncü ve onbesinci yüzyillar arasindaki yaratici ve toparlayici süreç boyuncaysa, daha sonraki Müslüman alim ve düsünürlerin temel referans çerçevesini olusturacak olan klasik eserler kaleme alinir. Bu referans çerçevesinin Ibn Teymiyye çapinda çok az nitelikli muhalifi çikacak ve Islam düsüncesinin ana hatti, modernlesme etkisi altinda su veya bu ölçüde dagilacagi günlere kadar, iste bu eksen üzerinde ilerleyecektir. Kisacasi, eger Islam düsüncesinin geçmisinde bagislanamaz bir günah ya da essiz bir fazilet bulmak istiyorsak, bakmamiz gereken ilk yer söz konusu yüzyillarda kaleme alinmis ve daha sonraki alim ve talebe nesilleri tarafindan düzenli olarak okunup yorumlanmis bu klasik eserlerdir. Belirli bir ilim formasyonu ve irfan derinligine sahip her Müslümanin, yani bugünkü tabirle bütün Müslüman entelektüellerin yüzyillar boyunca muhakkak okumus ya da okutmus oldugu bu metinlerin en basta gelenlerinden biri, hiç kuskusuz, Seyyid Serîf Cürcânî’nin Serhu’l-Mevâkif fi Ilmi’l-Kelâm’idir. Muahhar Islam düsüncesini karakterize eden tahkîk tavrini uygulamaya koymaktaki üstünlügü nedeniyle olaganüstü ragbet görmüs olan metin, ayni zamanda ve bundan dolayi, Islam düsüncesinin yazilisini önceleyen dönemleri için bir kilavuz ve sonraki dönemleri içinse bir anahtar niteligindedir.