Pasif Devrim - İslami Muhalefetin Düzenle Bütünleşmesi

Pasif DevrimIstanbul’un bir zamanlar radikal Müslüman ilçelerinden Sultanbeyli’nin “ilimli Islam”a dönüsümünü anlatiyor. Sultanbeyli mahallesindeki hayatin zengin bir etnografisini sunan bu kitap Islami aktivistlerin nasil örgütlendiklerini, 28 Subat sürecinde nasil geri çekildiklerini, ve AKP tarafindan nasil massedildiklerini anlatiyor. Cihan Tugal radikal bir hareketin sisteme massedilisinin basitçe tarihsel egilimlerin ve tüm dünyadaki gidisatin kaçinilmaz bir sonucu degil, olumsal mücadelelerin bir getirisi oldugunu iddia ediyor. Tugal gözlemlerini Misir ve Iran örnekleriyle de karsilastirarak Türkiye örnegini genel tarihsel bir baglama da oturtuyor ve Islami politikalarin neden baska yerlerdeki laik kapitalizmlere benzer bir sekilde entegre olmadigi sorusunun yanitini ariyor.

AKP’nin akligi nereden geliyor? Bu partiyi, kapitalizmi dogallastiramamis diger merkez partilerden farkli kilan ne? Cevap, partinin unutmak istiyor göründügü geçmisinde yatiyor. AKP, örgütçülük anlayisiyla, kadrolariyla ve kismen de kullandigi dille, Türkiye’de 1980’lerden sonra kapitalizme tek kitlesel direnis noktasi olan Islamciligin sistem tarafindan massedilmesini sagladi. Gerçek basarisi bu. Böylesi bir massedilmeyi karsilayacak en uygun kavram ise Marksist düsünür Antonio Gramsci’nin gelistirdigi “pasif devrim” kavramidir. Tugal çözümlemesinin merkezine bu kavrami alarak, Ak Parti hükümeti döneminde belirleyici olanin kapitalizmin dogallasmasi oldugunu, bunun ana motorunun ise AKP oldugunu söylüyor. Ak Parti’nin demokrasi ve Islamiyet gibi konularla iliskisi bu çerçeve etrafinda degerlendirildiginde önümüze daha kiskirtici tahliller çikiyor. “Laik elitlerin yönetimi esnasinda bir aldanma olarak görülebilecek kismi düzelmeler, dindarlar yönetimde olunca derin bir hikmetin yansimalari olarak kabul ediliyor" diyen Tugal'in sözleriyle, “Türkiye’de laik kapitalizmin hegemonik hale gelebilmesi, yani kitlelerin rizasini kazanmasi, ancak Islamciligin yarattigi mobilizasyon sayesinde gerçeklesebildi. Türkiye’nin laik yöneticileri, bu rizayi Islamiyet’in destegi olmadan saglamakta aciz kalmislardir.”--