Pasajlaşmalar

»Baudelaire üzerine hayranlık uyandıran çalışmanız bize bir ışık demeti gibi ulaştı. Düşüncelerimiz sizinle.«
»Bugün yayımlatmayı başardığımız her satır, bu satırları emanet ettiğimiz gelecek ne denli belirsiz olursa olsun, karanlığın güçleri karşısında zorlukla elde edilmiş zaferlerdir.«
Yirminci yüzyılın en esinleyici figürlerinden Walter Benjamin’in, eleştirel teorinin önde gelen isimlerinden Theodor W. Adorno ile mektuplaşmaları, karşılıklı fikir alışverişinin doğasına uygun olarak Türkçede ilk kez yayımlanıyor. Okuyanın zaman ve mekân algısıyla oynayan bu az sayıdaki mektubun odak noktasını, Benjamin’in Pasajlar Projesi’nin minyatür bir modeli olarak tasarlayıp yazdığı “Baudelaire” yazıları oluşturmakta. Titiz bir çalışmanın sonucunda hazırlanan Pasajlaşmalar, hem genel okura hem de araştırmacılara mektupların “karşılaştırmalı” bir okumasını sunuyor. Kimilerine göre Benjamin bir rüya gördü: Bir garın peronunda ayakta duruyor, nereden geldiği, nereye gideceği ve hatta nereden geçeceği belli olmayan “geçmiş” trenini bekliyordu. Hiçbir istasyonda durmayan, aslında hiç durmayan, şimşek hızıyla hareket eden, sürekli değiştiği için ne güzergâhı ne de durak ve vagon sayısı bilinmeyen, görüntüsünü kimsenin hayal edemediği çünkü bir görüntüsü de olmayan bu kozmik-ütopik trene atlayabilmek için tek bir fırsatı olacaktı. O mikroskobik anı sezip yakalayamazsa, attığı adımla rayların üstüne düşecek, demir vagonların altında kalıp ölecekti… Ama rüya görmek de bir algılama ve hatta bir düşünme biçimidir.