Osmanlı Devleti Döneminde Kıbrıs Vakıfları (1570-1826)

İslam dünyasındaki referansını Kur’an ve Sünnetteki yardımlaşma ve dayanışma prensiplerinden alan vakıflar, tarih boyunca her gruptan insan tarafından meydana getirilmiş ve İslam medeniyetinin ulaştığı her yerde din, ırk, cinsiyet ve tür farkı gözetmeden hizmetlerini sürdürmüştür. Bu kitap da Osmanlı Devleti’nin Kıbrıs’ı fethiyle başlayıp Evkaf Nezareti’nin kuruluşuna (1570-1826) kadar olan sürede adada kurulan vakıfları konu edinmiştir. Osmanlı’nın diğer beldelerinde olduğu gibi Kıbrıs’ta da adanın fethinden sonra yapılan imar ve ihya hizmetlerinde vakıflar önemli görevler üstlenmiştir. Özellikle II. Selim ve fatih neslinden olan devlet ricali yanında daha sonraki dönemde adaya gelen devlet adamları ile halktan varlıklı kişiler tarafından kurulan vakıflarla adanın imarı sırasında ibadethane, medrese, hamam, han, çeşme, suyolları vb. hayratlar inşa edilmiştir. Vakıf kurucuları tesis ettikleri vakıflar aracılığıyla asırlarca Kıbrıs’ta din, eğitim, tasavvuf, beledî hizmetler, sosyal yardım, barınma gibi alanlarda hizmet etmişlerdir. Vakıflar, farklı alanlarda hizmet vermenin yanında pek çok kişiyi de istihdam ederek onların geçimlerini sağlamıştır. Ayrıca kurulan bu vakıflarla meydana getirilen kurumlar adanın kalkınması ve İslâmî kimlik kazanmasında önemli rol oynamıştır. Kıbrıs ile ilgili vakfiyeleri, Kıbrıs Şerʻiyye Sicillerini ve diğer arşiv kaynaklarını merkeze alarak yapılan bu çalışma sonucunda vakıfların Kıbrıs toplumunun dinî ve sosyo-kültürel hayatında oynadığı rol ortaya konulmuştur.