Malumat-ı Medeniye ve Ahlakiye

Milliyetçilik cereyanları, XIX. yüzyılda Avrupa’dan başlamak üzere tüm dünyaya yayılmaya başlamış, Osmanlı Devleti de yaşadığı malî, idarî ve sosyal sorunların varlığıyla milliyetçilik cereyanlarının etkisinden kurtulamamıştır. Milliyetçilik temelinde gelişen sosyal bunalımlar, her ne kadar gayri Türk unsurları Osmanlı Devletinden koparmış olsa da içeride de aydınlardan güç bulan İttihat ve Terakki gibi sosyal ve siyasi bir cemiyetin doğmasına sebep olmuş ve bu cemiyet vasıtasıyla toplum yabancı olduğu Meşrutiyet rejimi ile tanışmıştır. Zamanla devlet yönetimine ortak olmaya başlayan ve ilerleyen süreçte iktidarı tamamıyla ele geçiren İttihat ve Terakkinin lider kadrosu, çok uluslu toplum yapısını bir arada tutabilmek için “ittihad-ı an’asır” kavramını öne çıkararak, ülke bütünlüğünü koruma amacıyla çocuklardan başlamak üzere yeni bir insan profili yetiştirme gayreti içerisine girmiştir. Bunun sonucunda, eğitim müfredatına malumat-ı medenîye ve ahlâkîye dersleri yerleştirerek halkı eğitme gayesi gütmüştür.