Kıraat Farklılıklarının Kur'an Tefsirine Etkisi - Mekki b. Ebi Talib'in El Hidaye Örneği

Tefsir usûlü kaynakları ve tefsir eserlerine bakıldığında bir müfessirin bilmesi gereken en zarûrî ilimlerin başında kırâat ilmi gelmektedir. Çünkü her farklı okuyuş ve bu okuyuşların ortaya çıkardığı anlam, müfessirin daha isabetli yorum yapmasına yardımcı olmaktadır. İlk yazılan tefsir eserlerinde ve Kur’ân ilimleri ile meşgul olan her müfessirin eserinde kırâat ilmine yer verildiği görülmektedir. Hem tefsir hem kırâat âlimi olan Mekkî b. Ebî Tâlib’in eserlerinde, özellikle de el-Hidâye isimli eserinde bu iki ilim arasındaki münasebeti görmek mümkündür. Araştırmanın konusunu teşkil eden bu eser, müellifin eserleri arasında, Kur’ân ilimlerinden istifade ederek kaleme aldığı ve ilmî birikimini ortaya koyduğu veciz bir eser olup, meâni’l-Kur’ân eserleri arasında önemli bir yer tutmuştur. Eser, farklı okuyuşları ihtiva etmekle birlikte, ortaya çıkan farklı anlam ve yorumları da içermektedir. Müellifin mezkûr eseri, çok yönlü bir eser olmakla birlikte bu çalışma, kırâat – tefsir ilişkisi çerçevesinde sürdürülmüştür. Çalışmada, Mekkî’nin bahsi geçen eserini, kırâat farklılıkları ve anlama etkileri çerçevesinde incelemek, bununla birlikte kırâatların Kur’ân tefsirine etkisini örnekleriyle ortaya koymak amaçlanmaktadır.