Kervan Yürüyor

Kervan Yürüyor, inkılap kervanının muhalif seslere, çeşitli dirençlere rağmen her daim yol alacağı fikrinden hareketle Burhan Cahit Morkaya tarafından Atatürk’ün sağlığında “inkılap romanı” ünvanıyla kaleme alınmıştır. Romanda devrimler, din adamı Hatip Ak Osman ve çevresindekilerin karşısına laiklik- din taraftarlığı çatışması hâlinde çıkarılır. Aslında romanın temel çatışması eski cemaat yapısına bağlılık ile laik- yeni yaşam tarzını benimseme zorunluğudur. Romanı kendinden önce yazılan ve din adamlarını eski-yeni hayat tarzları çatışması üzerinden yansıtan romanlardan ayıran en önemli özellik asli kişinin din adamı Hatip Ak Osman oluşu ve inkılaplara muhalefet eden bu kişinin dinî inançlarını inkılaplarla ikame edişidir. Kervan Yürüyor, Burhan Cahit’in siyasi iktidarın söylemlerini ve Türk devrimlerini tam manasıyla kurmacanın odağına yerleştirdiği bilinen tek inkılap romanıdır ve Kervan Yürüyor’un gazete sayfalarından kurtarılışıyla bu Türk devrimi romanı, inkılap romanları arasında bilhassa “antikahraman” niteliği taşıyan Hatip Ak Osman’ın canlı ve gerçekçi tasvir edilişiyle farklı bir konuma yerleşir. Burhan Cahit Morkaya’nın gazete ve dergilerde unutulmuş romanlarının modern okurla buluşturulması yazarın edebî kişiliğine olduğu kadar Erken Dönem Cumhuriyet romanına, devrin sosyal ve siyasi hayatının anlaşılmasına katkılar sunacaktır.