İngiliz Mandası Altında Filistin (1920-1939)

Filistin Problemi veya doğru bir anlatımla Siyonist emperyalizm, Yahudilerin 1948’de Filistin’de bağımsız bir Israil Devleti’ni kurmasıyla başlamadı. Bu problemin arka planı, ırkçı ve irredentist ideolojilerin neşvünema bulduğu 19. yüzyıla kadar dayanmaktadır. Theodor Herzl’in topladığı Basel Kongresi’nde Filistin’de bir “Yahudi Yurdu” oluşturma kararı alındığında Filistin, Osmanlı Devleti’ne bağlı bir Arap eyaletiydi. Filistin’de bir “yurt” oluşturmanın öncelikle Osmanlı Devleti’ni ikna etmekle mümkün olacağını bilen Siyonistler, defalarca Osmanlı devlet adamlarıyla pazarlığa oturdu. Sultan II. Abdülhamid, Siyonistlerin Filistin karşılığında sunduğu cazip tekliflerine rağmen Yahudilerin Filistin’e göç etmesine ve burada toprak satın almasına izin vermedi. Sultan II. Abdülhamid’in tahttan indirilmesini fırsat bilen Siyonistler, bu sefer de İttihatçılar nezdinde harekete geçerek Filistin’le ilgili imtiyazlar koparmaya çalıştı. Siyonizmin ayrılıkçı ve bölücü bir akım olduğunu çok geçmeden fark eden İttihatçılar, Sultan II. Abdülhamid döneminde geçerli olan yasakları uygulamaya devam ettiler. Ne var ki batılı devletlerin desteğini alan Yahudiler, rüşvet, baskı ve hileli alım-satım gibi gayrimeşru yollardan Filistin’e girmeye devam etti. Birinci Dünya Savaşı’nda Osmanlı Devleti’nin yenilmesiyle birlikte Orta Doğu’ya asırlardır hâkim olan huzur ve barış, yerini işgale ve çatışmalara bıraktı. Filistin, ardına kadar Yahudi göçüne açılırken, Arap toprakları da batılı emperyalistler tarafından paylaşıldı. Filistin, İngiliz Mandası altında kaldığı 1920 ile 1948 arasında kanlı Arap-Yahudi çatışmalarına sahne oldu. Bu dönemde İsrail, kurumsal anlamda devletleşirken, 1948’de Yahudi liderlere sadece bu devletin ilanı kalmıştı. İsrail’in kurulmasıyla birlikte Filistin hızla Yahudileşirken, Arap nüfus ve mülkiyeti de aynı oranda düşmeye başladı. 1948’de başlayan Arap İsrail Savaşlarından sonra binlerce Filistinli Arap, bir daha geri döndürülmemek üzere başka ülkelere sığınmak zorunda bırakıldı. Günümüzde Filistin’de Arap varlığı olarak sadece Gazze ve Batı Şeria bölgeleri ayakta kalırken, Kudüs’te Arap direnişi halen devam etmektedir.