Hadislerde Allah Tasavvuru

Allah tasavvuru, fertlerin Allah inancını doğrudan etkileyen ve Allah-insan ilişkisinin niteliğini belirleyen en önemli olgudur. Bundan dolayı İslâm’ın Allah tasavvurunu öncelikle Kur’an belirlemiştir. Kur’an’ın mübelliği/mübeyyini olan Hz. Peygamber de insanları tevhide çağırmış, çağrısında Kur’an’ın argümanlarının yanı sıra muhatap kitlenin algılarına doğrudan hitap eden bir dil ve üslûp kullanmıştır. O, çağrısıyla bir yandan Kur’an’ın anlatımını teyit ederken diğer yandan bunu somutlaştırarak insanlara sunmuştur. Elinizdeki bu eserde zihinsel bir arka plan oluşturmak amacıyla Yahudilikteki ve Hıristiyanlıktaki tanrı tasavvurları hakkında bilgi verilmekte, mukayese imkânı sağlamak için cahiliye dönemi tanrı tasavvuruna Kur’an ve hadisler perspektifinden bakılmaktadır. Allah’ın varlığı, birliği, isimleri ve sıfatları konusu öncelikle Kur’an’ın bakış açısıyla ele alınmakta, hadis rivayetleriyle açıklanmaktadır. Böylece Kur’an’ın Allah tasavvuruna rivayetlerin sağladığı açılım gözler önüne serilmektedir. Doksan dokuz isim rivayeti özelinde Allah’ın isimleri derinlemesine işlenmektedir. Allah’ın sıfatları hadisçiler tarafından müteşabih sıfatların anlaşılıp yorumlanması çerçevesinde ele alınmakta, bu bağlamda algıdaki değişime kronolojik olarak dikkat çekilmektedir. Mevzuat edebiyatındaki Allah tasavvuru, rivayetlerin uydurulma sebepleriyle de ilintili olarak belli başlıklar altında kategorize edilmek suretiyle resmedilmektedir.