Eşira Reşkotan

Xwendevanên hêja! Di cîhanê de bi hezaran netew hene û her netew, li gorî xwe xwedî taybetmendiyên serbixwe ne. Hinek li ser ziman, hinek li ser jiyana rojane, hinek li ser kevnesopiyên xwe, ji hevûdu cuda ne. Gelê Kurd jî di nava xwe de gelek cudahî û taybetmendiyan nîsan dide. Yek ji wan hebûna esîran e. Herçiqas peyva “esîr” ji Erebî jî were, lêbelê bi girseyî di nava zimanê Kurdî de cih girtiye, ewqas ku di nava Kurdan de bûye peyveke sereke û rojane.Di roja îro de herçiqas gelek Kurd bi esîrên xwe têne naskirin jî, lêbelê di tevgerên esîran de gelek guhertin çêbûne. Di dema borî de her esîrek serokekî wê hebû. Ew serok, bi serê xwe her tist bû, lê îro rews cuda ye; gelek esîr hene bi tenê navê wan maye. Hinek esîrên hêla Colemergê, Sernexê belkî hîna jî wek berê ev kevnesopiya wan didome, bi taybet yên ku bi esîrên ser xeta navbera Îraq, Îran û Sûrî ve cînar in. Herçiqas di eslê xwe de ev esîr yek in, lêbelê dagirkeran ew ji hev qetandine.Esîra Reskotan jî di roja îro de, guherînên zahf mezin tê de çêbûne. Esîra Reskotan, esîreke ji heft bavikan pêktê, her bavik, çend heb gundên wan hene. Herçiqas di roja îro de, her bavikek serokekî wan jî hebe, lêbelê ev serok di esîrê de ne her tist e. Mînakeka ber bi çav, di roja îro de ev esîrên ku em behsa wan dikin, di hilbijartinan de serok bigota çi, ya rast ew bû. Lê esîra Reskotan ne wisa ye; herkes dikare di her partiyê de cih bigire û ev jî ne sedemê nakokiyê ye. Ez bi xwe ji esîra Reskotan zahf ne dûr im. Yek, dayika min ji bavikê Reskotanan, Balîcankî ye. Duyem, gundê ku ez lê mezin bûme cînarê Reskotan e. Bavê dayika min di salên pistî hestêyan de mir. Dayika wê jî di salên pistî nodan de mir. Min ew zahf dîtine. Di nava pirtûkê de, tistê ku ji min re gotine ezê binivîsim. Ez karim bibêjim, bi saya ev bapîr û dapîra xwe, ez ji Reskotiyekî zahftir bi halê Reskotan dizanim. Belê, ji boyê ku ez esîra Reskotan û heft bavikên Reskotanbas nas bikim, li tevekê Reskotan, li bal van bavikan geriyam. Min bi rûspiyên van bavikan re yek bi yek hevdîtin pêk anîn; tistê ku wan gotin, min jî nivîsand û carna jî min gotinên wan datanî ber yên ku min ji bapîr û dapîra xwe bihîstibûn. Li Reskotan, mala ku ez çûmê, min vexwandin gostê berxan û elokan. Ez ji malekê bi tenê jî bêyî xwarina gost ranebûme; lêbelê ji vanan yek nayê jibîrkirin: Dema ku ez çûme gundê Balika cem bavikê Sêxikan, ew roj daweta kurê malê bû. Berosa gostê berxan li ser agir bû, ji min re gotin, “Ma tu ne birçi yî?” Min got, “Na, ez ne birçî me.” Li dîsa gotin, “hema hinek dohnê berxê, gostê berxê em ji te re bînin.” Min bêyî dilê xwe got, “neynin”, lê anîn. Ma ez çi bibêjim; min gotibû, ez ne birçî me, lê ew dohn û gostê berxê dilê meriv dikêsa, min nanekî tenûrê bi wê firaqa dohn û gost re xelas kir...