Cola di Rienzi

Engels'in tahminen 1840-41 yıllarında, 20 yaşındayken, operada oynanması için yazdığı Cola di Rienzi adlı bir librettosu olduğunu ancak 1974'te metin gün yüzüne çıkınca öğrenebildik. Hiç yayımlanmamış, bırakın yayımlanmayı, varlığı bile uzun süre fark edilememiş bu metinde Engels'in edebiyatçı yönünün yanı sıra, Cola di Rienzi ya da Rienzo'nun, 1347'de Roma'da halkın desteğini arkasına alarak soylulara karşı bir devrim gerçekleştiren ve çok geçmeden alaşağı edilerek suikaste kurban giden, kimilerine göre Rönesans'ın kurucusu sayılabilecek, kimilerine göre ise Garibaldi'nin selefi hatta ve hatta "protofaşist" ilan edilebilecek tarihsel bir şahsiyetin, Petrarca'nın da yakın dostu olan güçlü bir hatibin o dönem nasıl yankı bulduğunu ve bulmaya da devam edeceğini sezinleriz. Richard Wagner'in Engels ile aşağı yukarı aynı yıllarda yazıp sahnelediği Rienzi operasının Hitler'in çocukluk hatıralarında özel bir yeri olduğunu ve belleğinde iz bırakan bu kahramana kendi mitini inşa ederken ayrı bir önem atfedeceğini hatırlatalım yeter.