Charles Sanders Peirce’ün Pragmatik Felsefesinde Dil Düşünce ve Anlam İlişkisi

Bu kitapt, Charles S. Peirce’ün, pragmatik felsefesinde dil düşünce ve anlam ilişkisini ele almaktadır. Peirce, geliştirdiği pragmatik yöntemiyle ve kurduğu göstergebilimi teorisi ile modern dil felsefesinin öncülüğünü yapar. Peirce’ün pragmatik yöntemi bir önermedeki kapalı ifadeleri ve metafizik kavramları açıklığa kavuşturma amacındadır. Bu noktadan hareketle düşünür, varlığı bölümlemek yerine, öznedeki tezahürünü bölümlemeyi tercih eder. Peirce’ün bu kategorileri fenomonolojik yapıda olup Birincilik, İkincilik ve Üçüncülükten oluşur. Peirce, pragmatizmin temelinde ve kendi fenomonoloji anlayışının çatısı altında bilimleri mimari bir bütünlük içinde bir araya getirmeye çalışır. Deneyimci bir filozof olan düşünürümüze göre deneyim dili, dil, düşünceyi, düşünce de anlamı meydana getirir. Dil, düşünce ve anlam ilişkisine üç farklı yaklaşım söz konusudur. İlk grup: düşüncenin esas, dilin ise bir vasıta olduğunu, ikinci grup: dil ve düşüncenin bir olduğunu, üçüncü grup ise: dilin, düşünceyi meydana getirdiğini iddia etmiştir. Pragmatizm bir yaşam felsefesi olduğundan, bu felsefenin anlam kuramı kullanımı esas alır. Kullanılan ve insanın karşı karşıya kaldığı problemlerin çözümüne katkı sağlayan önermeler anlamlıdır. Benlik, göstergeleri sınıflandırır, sürekli olarak gösterge alımlar, gösterge yayar, hatta kendisi de bir gösterge olur. Benliğin diyolojik yapısı, benlik ile dünya, benlik ile insan ve toplum arasındaki irtibatı sağlar. Anlam, sabit değil bağlamsaldır. Yer ve zaman değiştiğinde bağlam da değişecektir. Bu nedenle anlamı sabitleme girişimleri ve dilin çoğul yapısını teke indirgeme girişimleri beyhude girişimlerdir. Peirce, semiyotik oyun kuramıyla, tüm dilsel ifadeleri gündelik hayattaki anlık gösterge (dil) oyunları olarak değerlendirir.