Cephe ve Esaret Hatıraları

Son bir asirda 12 yil süren bir savaslar zinciri yasadigimiz malumdur. 1911’de Tirablusgarp savasi ile baslayan bu savaslar zinciri 1912’de Birinci Balkan, 1913’te Ikinci Balkan, 1914-18’de Birinci Dünya savaslariyla devam etmis ve ancak 1919-1922’de Kurtulus (Istiklal) savasiyla son bulmustur. Her savasta oldugu gibi bu savaslarda da galibiyetler, zaferler kazanilmis, kahramanliklar gösterilmis, sehitlik mertebesine erisilmis, tutsak düsülmüstür. 12 sene süren bu savaslar zincirinden yazili kaynaklara intikal etmis bazi hatiralari bir araya getirmenin uygun olacagini düsündük. Ilkin Türk subaylari ve yerli halkin basarili bir is birligi gerçeklestirdigi Tirablusgarp’a ait intibalari Tirablusgarp Cephesi Hatiralari adiyla bir araya getirdik (Paraf y., Istanbul 2011, 179 s.). Bu kitapta ise Dogu Anadolu-Sarikamis, Iran-Irak, Filistin-Suriye-Sina ve Bati Tirakya cephelerine ait hatiralara yer verdik. Bati Tirakya’da mücadele eden ilk Türk komitacisi Fuat Balkan’in hatiralari bilhassa önemli ve ders vericidir. Rusya, Sibirya, Türkistan, Çin, Hindistan, Misir’da geçirilen tutsaklik hayatlari da kitaba eklenmistir (Çanakkale’deki Türk mucizesi için ayri bir kitap hazirlanmistir). Anilar o devrin yasayisina isik tuttugu gibi cografi ve tarihî bakimdan da kiymet ifade etmektedir. Anilarda Türk askerinin vatani ugruna nelere katlandigi, canini nasil hiçe saydigi, ne göz yasartici davranislarda bulundugu ibretle görülecektir. Bize bu vatani miras birakanlara ne kadar minnet duysak azdir. Nur içinde yatsinlar.