Vatansız Asker Napoleon

Siz onlari hiç böyle tanimadiniz... Dogum yerini kendi belirlemedigi gibi ölüm yerini de kendi belirlemeyen Napoleon'un yasmöyküsü küçük bir adada baslayip yine bir adada son bulur. Fransiz oldugunu kabul ettirmek için adini ve soyadini bile degistiren bu adam, farkli kitalarda savasirken içine düstügü yalnizligi birçok kadinla paylasir. Bu kitapta önce Korsika, sonra Fransa'dan sinirdisi edilen "vatansiz asker"'in imparatorluk tahtina oturarak Fransa'dan intikamini" alisinin öyküsünü bulacaksiniz. Elli iki yillik yasamina en kanli savaslarla birlikte birçok kadini, firtinali asklari, entrikalardan suikastlara birçok olayi sigdiran Napoleon'un romanini begeniyle okuyacaginizi umuyoruz. Napoleon'u hiç böyle tanimadiniz... Önsöz Biyografi, okumayi en sevdigim yazinsal türler arasinda yer aliyor. Benden yillarca, bazen de yüzyillarca önce yasamis kisilerin yasam öykülerini kendi dostlarimin ya da akrabalarimin öyküleriymisçesine okuyabilmek tarifsiz bir zevk veriyor bana. Biyografi ve de otobiyografi yalnizca kisilerin mahrem tarihinin kapilarini aralamakla kalmiyor, ayni zamanda bireylerin birikiminin, hayat bilgisi ve tecrübesinin sonraki nesillere aktarilmasini da sagliyor. Büyük tarihler, yani ülkelerin ya da devletlerin tarihi yaninda tali ve önemsizmis gibi gözüken bireysel yasam öyküleri aslinda en az büyük tarihler kadar önemli ve hatta zaman zaman onlardan daha ilginçtirler. Biyografiler bize soyut tarihsel süreçlerin isleyisini, tarihin çarklarinin dönüsünü somut yasamlar araciligiyla gösterirler. Isin içine insanlar, onlarin duygu, düsünce ve tecrübeleri girince, tarihe duydugumuz ilgi pekisir ve mazide kalmis olaylara gerçek bir empati ile yaklasabilmemiz kolaylasir. Uzun lafin kisasi biyografi okumak geçmisle bag kurmanin en güzel ve en özel yollarindan birisidir. Yazar Sule Türker de bizi geçmiste özel bir yolculuga çikarmak için bol bol okumus, arastirmis ve de dünyanin en ilgi çekici liderlerinden biri olan Napoléon'un yasam öykü-sünü aktarmis bizlere. Biyografi türünün örneklerinin ülkemizde maalesef pek fazla üretilmiyor olmasinin yazarin bu kitaba verdigi emegi daha da degerli ve anlamli kildigina inaniyorum. Napoléon çok önemli bir tarihi figür. Bir yandan büyük bir asker, basarili bir diplomat ve kariyerinin nihayetinde de bir imparator. Öte yandan bir diktatör; kimi yorumcular onu "Avrupa'nin hirsizi" ya da döneminin Hitler'i olarak nitelen-diriyorlar. Bugünün mantigi ve deger yargilariyla düsününce büyük Beethoven'in Napoléon'a ithaf ettigi Eroica anlasilmaz gelebiliyor. Genç yasinda iktidarin, san ve söhretin doruklarina erismis olan Napoléon yasaminin ilerleyen evrelerinde yenilginin, düsüsün, zilletin en kötüsünü de yasiyor. Bütün bunlar dünya tarihine yön vermis olan bu zeki ve ihtirasli adamin yasam öyküsünü biz okuyucular için daha da çekici kiliyor. Sule Türker'in ince ince ve sabirla dokudugu bu çalismasinin bana göre en övgüye deger yani, yazarin, Napolyon'un imparatorluga giden kariyerininin, sürgünde ölümle sonlanan yasaminin evrelerini betimlemekle yetinmemis ol-masi; bir insan olarak Napoléon'a ilgi duyup onun kisiligi üzerine de kafa yormasi. Bu kitapta bir imparatorun mahrem tarihine, onu yöneten arzu ve özlemlere, yasadigi çeliskilere, önemli karar anlarindaki duygu ve düsüncelerine tanik oluyoruz. Yazar, anlatisindaki insani dokuyu canli ve zengin kilarak zoru basariyor; akici ve sürükleyici, adeta tarihi roman gibi okunan bir yasam öyküsü koyuyor ortaya. Bu yasam öyküsünün arka planinda ise dünya tarihinin dönüm noktalarindan biri olan Fransiz devriminden kesitler, bu devrimin karmasik dogasini, kendi içindeki çeliskilerini sezdiren ayrintilar buluyoruz. Ve gerçekligin asla siyahbeyaz olmadigini bir kez daha kavriyoruz. Geçmise ilgi duyan ve geçmisin bilgisine deger veren tüm okurlarin Sule Türker'in bu kitabini çok seveceklerinden hiç kuskum yok. Zülfü Livaneli Subat 2004 Istanbul
(Tanitim Bülteninden)