Umut İlkesi Cilt 2

Geçtigimiz yüzyilin en önemli özgürlesme kuramlarindan birini sunan Umut Ilkesi, hem Frankfurt Okulu ile bagintisinda hemde Sartre’in da içinde yer aldigi Marksist Hümanizm akimi içinde tanimlanagelen ama her zaman “aykiri” olan bir filozofun,Bloch’un ana eseridir. Tanritanimaz bir dinin içinden konusan, zamanla/tarihle peygamberâne bir iliski kuran, bir umut vegelecek felsefesini, gelecek bir özgürlük kralligi düsünü sunan Bloch’un ütopyasinin sosyalist bir ütopya oldugunu biliyoruz.Ama onun “reel sosyalizm”in ütopyayi gelecek kavraminin disinda birakan pozitivizminden de köklü bir sekilde ayrildigini da biliyoruz. Düslemek, umut etmek ve eylemek arasindaki bagintiyi, belirlenimci bir “yapma” iradesinde degil, özgürlestiricibir “isteme”de buldugu için Bloch, tarihi insanligin sakli düslerinin hikâyesi olarak okur...Bloch’un ütopya kavraminda sadece politik bir dönüstürme/ degistirme arzusunu degil, ayni zamanda insanin deger yaratmakapasitesini de görmesi, onun gerçeklik kavramini pozitivist bir zeminde degil, yani olgusallik zemininde degil, hakikilik/sahicilikkavraminin isaret ettigi zeminde yani ahlaksal alanla iliskisinde tanimladiginin göstergesidir... Sahicilik, özgürlük bilincinineylemin kilavuzu olmasinda degil, eylemin bizzat kendisinin bu bilinci görünür kilan sey olmasinda bulunur...Gelecek kategorisinin epeydir insanligin ufkundan çiktigi, insanligin fasit bir simdiye kapandigi zamanlarda Bloch’uokumak, daha iyi bir yasam arzusunun, aslinda gelecege açilan kapinin kendisi oldugunu görmeyi/hatirlamayi saglayabilir.Edebi, hatta siirsel, kimi zaman da “sirli” bir dille kelimelere dökülen bir insanlik hikâyesini, tarihe tanikligin felsefi tarzininbüyük örneklerinden birini okurken, bu “sirli” dilin Türkçede dile gelmesinin zorlugunu asmanin da büyüklügü fark edilecektir.Nilgün Toker