Üçüncü Dünya Sineması ve Batı

Üçüncü Dünya Sinemasi ve Bati kitabi, batinin disindaki sinema üretiminin ilk kapsamli ve teorik çalismasidir. Üçüncü Dünya sinemasi ele alinirken belirli isimler üzerinden bir bütün olarak marjinallestirilir. Ama Roy Armes yillarini verdigi bu kitapla sömürgelestirilmis ülkelerdeki aydin / sanatçi tarihini gün isigina çikardi. Çünkü kitap incelendiginde rahatlikla görülebilir ki batidan çok farkli olarak Üçüncü Dünya’da aydin sanatçi ve siyasal kimlikler tek bir potada eriyordu. Dahasi Üçüncü Dünyali sanatçilarin kendi seslerini bulmasi ciddi bir politik aydinlanmanin ardindan geliyordu. Üçüncü Dünya Sinemasi ve Bati, kültürel kimlikleri batili ülkeler tarafindan bastirilmis ve piyasa içinde kültürel dolasimi batili sirketler tarafindan kontrol edilmis bu ülkelerde, üretim yapan sanatçinin ayakta kalabilmek için nasil bir alternatif dolasim agi kurmak zorunda kaldigini anlatan teorik bir çalismadir.“Yillardir, tek kitap formatinda hiçbir çalisma Üçüncü Dünya Sinemasina genel bir giris yapma görevini yerine getiremiyordu. Roy Armes’in Üçüncü Dünya Sinemasi ve Bati adli eseri ilk önce bu boslugu doldurdu ve sonra büyük bir ayibi kapatti. Çünkü varliklarini su ya da bu nedenle reddettiklerimizin sesini bize duyurabildi. Bu kitap Üçüncü Dünyaya karsi elestirel olmadan önce, onlara derin bir sevgi besleyerek, kapsamli bir tarih çalismasi yapmistir, bastirilmis ve ötelenmis ülkelerin tarihini, cografyasini, direnisini ve çigligini birbirine karistirarak çok önemli bir tarih kesitini gün isigina çikarmistir.” Robert Stam, CineasteRoy Armes, 1937’de Norwich’te dogdu, yani Yilmaz Güney ve Üçüncü Dünya sinemasinin en önemli yönetmenleri ile ayni kusaktandir. Ilk önce modern diller konusunda üniversitede dersler verdi. Daha sonra alanini sinemaya kaydirdi, Ingiltere’nin sinema yazinindaki en önemli isimlerinden birisi oldu. Screen dergisinin editörlügünü yapti, Marksist Ingiliz sanat elestirmenligi içinde öne çikti, art arda batili ülkelerin sinemalari üzerine tarih / estetik / film analizini birlestiren eserler verdi. Bu çalismalarin ikinci bölümünde yaklasik yedi yil boyunca Üçüncü Dünya Sinemasi ve Bati kitabini yazmak için çalisti, dünyayi gezdi, birçok dilde literatürü taradi, sanatçilarla konustu ve elinizdeki tam bir kaynak eser olan kitap ortaya çikti. Roy Armes’in Sinema ve Gerçeklik adli bir diger eseri yakinda yayinevimizden basilacaktir.