Tımarhaneler

Patolojik olan, bir isleyis bozuklugudur esasinda. Bir seyin, bir nesnenin, bir organin normal isleyisinden uzaklasmasi, sapmasihâlidir, kisacasi iliskiseldir. Psikiyatrist de, aynen bir saat tamircisi veya dâhiliyeci gibi, bu türden bir patoloji tanimindanhareket eder, ancak bir farkla: Yelkovanin gerektigi gibi dönmemesi veya böbregin beklenen enzimleri salgilamamasi esasen teknik bir meseleyken, uygunsuz addedilen bir davranis biçimi ekseriyetle ahlaki bir meseledir. Normal-patolojik ayrimininsinirlari artik burada bir idrak kategorisinin sinirlaridir da. Teshis; kültürel manada etnosentrik, bir olma biçimini tanimlamasimanasinda da ziyadesiyle politiktir. Tanim koyan, tasnifleyen ve de kapatan bir iktidar dilinin mekânidir burasi.Gündelik hayatin ince kivrimlarinin kivrak zekâli gözlemcisi Erving Goffman, bu kez bu dilin yuvasina, bir “total kurum”olarak akil hastanelerinin o kendine has dünyasina götürüyor bizi. Hapishaneler, toplama kamplari, kislalar gibi diger türdengözetim kurumlarini da kapsayan total kurumlar, benligi kirmaya ve dönüstürmeye yönelik neredeyse dogal bir deney, bir insanserasi olarak çikiyor karsimiza. Uzak diyarlardaki gizemli bir kabilenin izinde sahaya inen merakli ve kuskucu bir etnografedasiyla, dogrudan St. Elizabeths Akil Hastanesinde yürütüyor çalismasini Goffman. Orada çalisiyor, yasiyor, gözlemliyor,soruyor… Öyleyse, baska türden bir sosyal bilim pratigini; maharetli ve ezber bozucu ama bir o kadar emek ve birikim isteyen bir saha mesaisini isaret etmesi açisindan da bir klasik eser Timarhaneler. Orijinal baskisi 1961… Türkçe söylenisi ise2015…54 yil aradan sonra; buyursunlar efendim…