Tarihsel Sosyoloji

Philip Abrams, Tarihsel Sosyoloji’yi su sekilde tanimlar: “Tarihsel sosyoloji, geçmis ile bugün arasindaki iliskiye evrimsel gelisim semalari giydirmeye çalisma meselesi degildir. Yalnizca bugüne bir tarihsel arka plan tanitma meselesi de degildir. Bir yandan kisisel faaliyetler, diger yandansa toplumsal örgütlenme arasinda, zaman içinde bilinçli bir biçimde insa edilmis olan iliskiyi anlamaya dönük bir çabadir. Tarihsel sosyoloji, süreklilige sahip olan bu insa sürecini toplumsal çözümlemenin odak noktasi haline getirir. Bu süreç pek çok farkli baglamda; kisisel biyografiler ve kariyerler, uygarliklarin yükselis ve çöküsleri, devrim ya da seçim gibi belirli olaylarin ortaya çikisi ya da isçi sinifi olusumu ya da refah devletinin yaratilmasi gibi belirli gelismeler baglaminda ele alinabilir”. Elisabeth Özdalga’nin yorumu ise söyledir: “Tarihsel sosyoloji, tarih ile sosyoloji arasinda ortak bir girisimi temsil eder. Birlikte kullanildiklarinda bu iki disiplinin kayda deger bir sinerji yarattigi fikrine dayanir. Bir araya geldiklerinde, bu iki disiplin, toplamlarindan daha fazla bir sey ifade eder.” Bir atölye çalismasi olarak Elisabeth Özdalga’nin öncülügünde hazirlanan bu kitap, Tarihsel Sosyoloji alaninda simdiye kadar yayimlanan az sayidaki çalismalardan biridir. Kitapta konuyla ilgili olarak sosyolog ve tarihçiler ile yapilan söylesiler bulunmaktadir. Söylesiler, özellikle Türkiye’nin yakin tarihine bakisinda Tarihsel Sosyoloji gibi taze ve yeni bir disiplinin kendi özgün dilini nasil olusturabilecegini ve ondan nasil faydalanabilecegini göstermesi bakimindan önemli bir belge niteligi tasimaktadir. Özdalga, Tarihsel Sosyoloji ile ilgili uzun giris yazisinda, bu alandaki birikimini ve derinligini yansitarak okura genel bir çerçeve sunmaktadir. Tarihsel Sosyoloji hangi kosullar altinda dogmustur? Bir ustalik ve tasavvur olarak tarihsel sosyoloji disiplinini nasil düsünebiliriz? Yeni bilgilerin isi- ginda nasil bir yol takip edilmeli ve hangi kaynaklara basvurulmalidir? Özdalga, sadece Bati’daki degil, dogu toplumlarindaki farkli sosyolojik tecrübelere de dikkati çekmektedir. Ayrica kitapta Philip Abrams, Norbert Elias, C. Wright Mills, Marshal Hodgson, Immanuel Wallerstein EvansPritchard ve Peter Burke gibi ustalarin bu alandaki katkilarina yer verilmektedir.