Suriye Rejim ve Dış Politika

Modern Orta Dogu tarihinin en önemli aktörlerinden olan Suriye, gerek bagimsizlik öncesi verdigi mücadele gerekse 1946 yilinda kazandigi bagimsizlik sonrasi yüzlestigi sorunlar nedeniyle bölgenin en hareketli ülkelerinden birisi olmustur. 1963 Mart’inda Basli kadrolarin yönetime el koymasi ile ülke tarihinin seyrinde yasanan kirilma önce 1966’daki Baas’in askeri kadrosunun ardindan da 1970’de Hafiz Esed’in iktidari ele geçirmesiyle nihai biçimini aldi. Iktidarinin ilk yillarindan itibaren kontrolü siki bir sekilde elinde tutmaya çalisan Esed, varligini mutlaklastirdigi ülkesinde siyasi, askeri ve bürokratik yapiyi kendi sahsinda bütünlestirerek otoriter bir yapi insa etti. Rejimin güvenligini ve sürekliligini esas alan Esed,ülke içinde baski mekanizmalari ile halki sindirmeye çalisirken dis politikada ise farkli kartlara sahip ve mümkün oldugunca açik bir siyaset izlemeye çalisti. Pragmatik manevralar sayesinde uluslararasi güçler arasinda bir denge politikasi kurmaya çalisan Esed, bir yandan da Arap milliyetçiligi ve Israil karsitligi politikasi üzerinden bölgenin liderligine soyundu. 2000 yilinda gerçeklesen ölümünün ardindan yerine geçen ogul Bessar Esed ise babasinin geleneksel siyaset anlayisindan büyük sapmalar yapmadan iç ve dis siyasette çesitli açilimlar gerçeklestirmeye çalisti. Suriye rejiminin çikarlari dogrultusunda gerçeklestirilen bu politikalar belirli düzeyde rahatlik saglamis olsa da ülkenin siyasal yapisi ve kurumlarinda yapisal degisimlere yol açacak düzeyde olmadi. Nitekim Arap Bahari olarak adlandirilan halklarin rejimlerine karsi verdikleri bagimsizlik mücadelesinde Suriye’de yasanan krizin boyutlari hem rejimin ülke içinde nasil bir baski politikasi uyguladiginin hem de dis politikada benimsedigi anlayis nedeniyle uluslar arasi güçler tarafindan nasil desteklendigine önemli bir örneklik teskil etmektedir. Bu eser, Suriye’de rejimin nasil bir siyasal mekanizma insa ettigini ortaya koymaya çalismaktadir. Ayrica örnek olaylar yoluyla Suriye’de çikar algisinin ne tür degisimler gösterdigi ya da ne tür temellere sahip oldugu sorusu da rejimin dis politika anlayisi çerçevesinde eser içinde cevaplandirilmaya çalisilan sorular arasindadir.