Sultanlar Kentine Yolculuk 1578-1581

1608 yilinda Nürnberg’de, adi Türkçe’ye “Almanya’dan Konstantinopolis’e ve Kudüs’e Yapilan Bir Yolculuk Hakkinda Yüz Adet Güzel ve Yeni Çizimle Donatilmis Üç Kitaptan Ibaret Yeni Bir Yolculuk Öyküsü“ diye çevrilebilecek bir kitap yayinlandi. Bu kitap, Kutsal Roma-Germen Imparatorlugu’nun Istanbul’a gönderdigi elçinin maiyetindeki din adami Salomon Schweigger tarafindan yazilmis ve resimlendirilmisti.
Schweigger kitabinda 1577’de Viyana’dan yola çikarak Budapeste, Belgrad, Sofya, Filibe ve Edirne üzerinden Istanbul’a yaptiklari yolculugu ve bu kentte yasadigi, Sultan III. Murad’in padisahlik dönemine rastlayan dört yili anlatir. Yazar, belli bir sistem gözetmeden, serbestçe düzenledigi bölümlerde bu kentten ve kent halkinin yasamindan, padisah sarayinda yasayanlarin özelliklerinden söz eder, o yillarda gelisen olaylari kendince yorumlar ve Türklerin 400 yil önceki günlük yasami hakkinda canli bir tablo çizer. Schweigger’in dikkatli bir gözlemci olmasi ve ziyaret ettigi ülkenin halkini, aliskanliklarini, geleneklerini merak edip ögrenmeye çalismasi, bizzat yasadigi olaylari gayet inandirici biçimde anlatmayi basarmasini saglar. Yazdiklarini okurken, padisahin huzurunda ortaliga egemen olan saygi dolu sessizligi o ani yasiyormusçasina hissederiz; tutsak kafilesi sokaklardan geçirilirken, o acikli manzarayi görür gibi oluruz; cambazlarin tehlikeli oyunlarini hayretle izleriz; bayramlarda halkin ragbet ettigi eglencelere güleriz ve onunla birlikte bir hamam keyfi yasariz. Kuskusuz, anlattigi bazi olaylari yorumlarken tarafsiz kalamaz, adil davranamaz. Ama Türklerin Hiristiyanlari yenmelerinin sebebini arastirdigi ve savas düzenlerini açikladigi bölümde, Osmanli düzeninin ana hatlari, örnegin timar ve yeniçeri kuruluslari ya da soylulugun veraset yoluyla kazanilmamasi hakkinda çok isabetli görüsler ileri sürer. Schweigger’in seyahatnamesinin o dönemde çok tutulmasinda, bizzat yapmis oldugu çizimlerin de büyük katkisi olmustur. Schweigger Istanbul’da gördüklerini bu naif resimlerde ayrintilariyla ve gerçege sadik kalarak saptar. Almanca yayinlanisindan 396 yil sonra Sahaftan Seçmeler Dizisi’nin dördüncü kitabi olarak Türkçe’de.
(Arka Kapak)