Struma Bir Dramın İçyüzü

Struma gemisi II. Dünya Savasi yillarinda, 12 Aralik 1941’de Romanya’nin Köstence limanindan yola çikti. Nazi yanlilarinin iktidarda oldugu Romanya’da yasayan Yahudiler, Ingiliz idaresindeki Filistin’e kaçmayi ümit ediyordu.Gemide yüzü çocuk, yedi yüz altmis dokuz Yahudi yolcu vardi. Istanbul Bogazi’nda gemi diplomatik nedenlerle yetmis gün bekletildi, yolcular hiç karaya ayak basmadi. Gemi, Istanbul’dan Karadeniz’e geri dönmek üzere yola çikti. 25 Subat 1942 sabahi, Istanbul Yön Burnu’nun 4-5 mil açiginda bir patlama sonucu batti. Bir kisi disinda kurtulan olmadi. Geminin bombalandigi ya da torpillendigi düsünüldü. Isin kolayina kaçildi. Türkiye suçlandi... Oysa Türkiye Nazi’lerden kaçan yüzlerce Yahudi’ye kapilarini açmisti.Struma, Ingiltere’nin engellemesi ve Türk Hükümeti üzerindeki baskisi nedeniyle Istanbul Bogazi’ndan geçerek Filistin’e dogru yoluna devam etme olanagi bulamamis, patlamanin asil nedeni anlasilamamistir.Prof.Dr. Çetin Yetkin, Struma olayiyla ilgili gerçeklerin pesine düstü. Ilk incelemeyi 1993’de yapti. Ardindan Tel Aviv Üniversitesi’ne bir konferans için davet edilen Prof. Yetkin, üniversitenin kitapliginda çalisti. Türkiye’den Israil’e giden Yahudiler ona Ibranice metinleri tercüme etti; akademisyenlerle temas etti. Columbia Pictures, Türkiye’deki temsilcisi araciligiyla, Struma olayini film yapmak istedigini belirtti. Prof. Yetkin, konu üzerinde yeniden çalismaya basladi. Fransizca, Almanca, Ingilizce, Rusça, Ibranice belgeleri inceledi. Sonunda filmin çekilmesinden vazgeçildi. Zira Struma draminin içyüzü, olayin sanilandan çok daha farkli gelistigini gösterecekti.