Sinema ve Devrim

Bu kitapta Yolculuk, Devrim, Daha!, Easy Rider, Katmandu Yolu, R.P.M., Dogru Yol, Çilek Ifadesi, Hak gibi filmleri bulmayacaksiniz. Size Eisenstein’dan da bahsetmeyecek, hatta Potemkin’i devrimci olmayan bir film olarak anacak.. Visconti’nin Lanetliler’ini, Petri’nin Her Türlü Kuskunun Ötesinde Bir Yurtta: Hakkinda Sorusturma’sini, Costa-Gavras’in Ölümsüz’ünü, Bertolucci’nin Konformist’ini ya da popüler sinemanin burjuva kültürü tarafindan kolayca hazmedilen, kabul gören filmlerini övmeyecegiz... Bu kitap “devrim“ sözcügünün moda, radikalligin popüler oldugu günlerin içinden gelip o günlerin sinemasina karsi sesini yükseltiyor. Militan filmlere arka çikmak, Marksist bir sinemayi hem pratik hem de teorik olarak insa çabalarina katki sunmak yegane amaci.
Popüler sinemanin disinda kalan, kalmak isteyen, “derdi olan“ filmciler, oyuncular devrimci örgütler muhatabimiz. Godard adiyla maruf sinemacinin kayip diye yaftalanan, ama Gorin ve Dziga Vertov Grubuyla belki de en verimli, kesiflere ve deneylere açik on yilinin öyküsü bu kitap. Ve gözden kaçan, müstehzi bir gülümsemeyle es geçilen digerlerinin. Belki de adini ilk kez duydugumuz filmlerin elestirel, yaklasmakta olan siyasi ve kültürel devrime katki anlaminda bir okumasi.. Ona Dair Bildigim iki-Üç Sey, Çinli Kiz, Amerikan Mali, Hafta Sonu, Bilmenin Tadi, Bir Arti Bir [Seytana Sempati], Ingiliz Sesleri [Mao’da Bulusalim], Dogu Rüzgâri, Gerçek, Italya’da Mücadele, Vladimir ve Rosa, Her Sey Yolunda, Jane’e Mektup, Firinlarin Saati, Buz, XIV. Louis’nin Iktidara Gelisi, Keder ve Acima, Isçi Sinifi Cennete Gider ve digerleri... Iste kitabimiz her biri 68 Mayisinin Büyük Baskaldiris etrafinda tarihlenen enternasyonel ve militan bu filmlerin, gerek siyasi bir dönüsüm gerek yeni bir sinemasal dil için, gerek burjuva kültürüne karsi-bir-kültür yaratmak gerekse de Marksist film elestirisi için kuramsal bir laboratuar olmak adina mücadele eden filmlerin kendilerini anlatisidir. Ve son söz kendini adamis yazarimiz MacBean’den gelir:
“Benim için film elestirisi yazmak, hâkim sinifin ideolojisiyle sinemada isledigi yerde ve zamanda savasmak ve sinif mücadelesini yazilarimla tasimak anlamina gelmistir... ’sinif mücadelesini kendi yasaminiza tasiyin’ ifadesi, herkesin hemen bir fabrika isçisi olmasi gerektigi anlamina gelmez; ama herkes durup bir etrafina bakmali ve erkeklerle, kadinlarla, ve seylerle olan gündelik iliskilerinde bazen açik, ancak çogunlukla gizli olarak isleyen sinif mücadelesini analiz etmelidir. Ve elbette bu analize bir kez girisildiginde tercih yapma zorunluluguyla karsi karsiya kaliriz. Ilk soru basitçe sudur: Sömürücülerin ve baskicilarin tarafini mi tutacagiz, yoksa devrimci özgürlük mücadelesine mi katilacagiz? Ikinci soru ise daha zordur: Peki devrimci özgürlük mücadelesinin basarisi için ne yapacagiz? ... Elinizdeki kitap, benim devrimci özgürlük mücadelesine kendimi adamam ve mücadelenin bütün cepheler, hatta film elestirisine bile tasinmasinin gerekliligine dair artan inancimla sekillenmistir.“