Rical Tenkidinin Doğuşu ve Gelişimi

Hadise ait ilmî disiplinler arasinda metnin aslini tespit etmede merkezî konumda olan cerh ve ta‘dîl ilminin tarihî süreci tetkik edilirken üzerinde durulmasi gereken en önemli dönemler arasinda Islâmî ilimlerin tesekkül ettigi II. (VIII) yüzyil yer alir. Zira bu dönemde ricâl tenkit faaliyetleri ilmî bir hüviyet kazanmis, tenkit esaslari ve kavramlari konulmus ve bu dönemde olusan râvî elestiri birikimi sonraki dönem ricâl tenkitlerinin gelisiminde tayin edici unsur olmustur. II. (VIII) asrin, sonrasi dönem ricâl tenkitlerinin gelisimine etkisi ise iki yönlü gerçeklesmistir: metodolojik ve terminolojik açidan etki; râvînin hadis rivâyetindeki konumuna dair yapilacak II. (VIII) asir sonrasi içtihada kaynaklik etme açisindan etki. Bu ehemmiyetinden dolayi ricâl tenkit ilminin dogus dönemi olan bu yüzyilin bütün yönlerine dair çekilecek fotograf, esasinda cerh-ta’dîl ilminin IX. (XV.) asrin ortalarina kadar devam eden serüvenini dogru anlamanin ilk basamagini teskil edecektir.