Radetzky Marşı

Radetzky Marsi, Avusturya-Macaristan Imparatorlugu’nun çöküsünü öyküler. 1859 Solferino Meydan Savasi’nda Slovenyali genç bir tegmen, Imparator I. Franz Joseph’in hayatini kurtarir. Köylü atalarinin geleneklerine veda ederek büyük Tuna monarsisinin ayricaliklilar sinifina katilan Trotta ailesinin öyküsü de iste böyle baslar. XIX. yüzyilin sonu, Habsburg hanedaninin tarihte son defa parladigi dönemdir: Imparator güçlü, bünyesinde çok sayida halki barindiran imparatorluk büyüktür. Oysa bu görkemli tablonun ardinda bir yalanlar silsilesi gizlidir ve son çok yakindir...
Joseph Roth, tipki Zweig gibi, XX. yüzyil girerken yildizi sönen ve sonsuza dek yok olan bir medeniyeti, bir cografi ve siyasi kimligi temsil eder. 1932’de tamamladigi Radetzky Marsi, yalnizca yazarinin degil, Avrupa edebiyatinin da basyapitlarindan biridir. Kader çizgileri Radetzky Marsi’nda birlesen Trottalarin ve Habsburg monarsisinin bu öyküsü, eski Avrupa’ya ve degerlerine hüzünlü bir vedadir her seyden önce...
Her yaz tatile geldiginde torun, büyükbabasiyla sessiz sessiz sohbet etmeye çalisir, fakat rahmetli ona hiçbir sey anlatmazdi. Genç çocuk geçmiste neler olup bitmisti, bir türlü ögrenemezdi. Sanki tablodaki insan her geçen yil biraz daha soluklasiyordu, Solferino Kahramani daha çok ölürken anilarini kendine sakliyordu. Carl Joseph kimi zaman düsünürdü, belki bir gün gelecek kara çerçeveli tablodan bombos bir tuval, soyundan kalmis olanlara bakacakti.