Patrone İsyanı (1730)

Beklenmeyen her son hüzünlüdür ve insanın yüreğini acıtır. 27 yıllık (1703-1730) saltanatı bir isyan hadisesi ile sona eren, tahtını ve bahtını bir gece yarısında yeğeni Şehzade Mahmud’a teslim eden Sultan III. Ahmed’in acı sonu da bunlardan biridir. Olayın kahramanı Sultan III. Ahmed’in tahtını yeğeni Sultan I. Mahmud’a teslim ederken söylediği; “Vezirine teslim olma, daima ahvalini tecessüs eyle ve beş on sene birini vezarette müstakil istihdam eyleme ve kalem-i deruğlarına itimad etme, merhamet sahibi ol ve sahaveti elden koma; gayet tasarruf üzre ol; hala hazinelerde olan malı zayi etme; işi kendin gör, ele itimad etme. İşte benim ahvalim sana nasihat için kâfidir. Oğlum; devlet işlerini baban Feyzullah Efendi’ye ve ben vezir-i azama bıraktığımdan bu haller başımıza geldi; sen bizzat idareyi ele al”sözleri yaşadığı hüznü ve pişmanlığı ortaya koymaktadır.
Elinizdeki bu çalışma Sultan III. Ahmed’e bu derin hüznü yaşatan 1730 isyanının tarihsel sebep ve sonuçlarını ortaya çıkaran belli başlı eserlerden birisidir. Bu sebeple XVIII. yüzyıl Osmanlı Tarihi araştırmalarında yıllardan beri önemli bir referans olarak kullanılan eserin, tıpkıbasım yeni baskısı ile tarih çalışmalarında önemli bir boşluk doldurulacaktır.