Patron Baba ve İşçileri İşçi Sınıfı, Köylülük ve Paternalizm

“Hepinizi bu fabrikadan atacagim. Ben bu fabrikanin babasiyim ve isçiler de benim çocuklarim. Bir babayla çocuklari arasina hiçbir sey girmemeli. Artik bu fabrikada size ihtiyaç yok. Siz bittiniz!”Kapitalist sistemin üzerinde yeterince durulmayan güçlü bir iktidar biçimi: Paternalizm. Yani patronun bir “aga”, bir “baba” olarak algilandigi, isyerinin ötesinde isçilerin toplumsal ve gündelik hayati hatta aile hayati üzerinde belirleyici oldugu bir tahakküm rejimi. Ayni zamanda “devlet baba” imgesinin fabrikadaki izdüsümünü temsil eden bir iktidar ideolojisi…Hasan Güler, Çan’daki Çanakkale Seramik fabrikasi örneginde, Türkiye’de sanayi ve sinif iliskilerindeki paternalizmin canli bir resmini çiziyor. Çan’in nasil Amerikanvari bir “sirket kasabasina” dönüstügünün hikâyesini anlatiyor. Isçilerin patron-babaya ve tabii onun kontrolündeki “sari” sendikaya karsi yürüttügü sinif mücadelesi deneyiminin tarihini inceliyor. Son olarak, 1980 sonrasi “sanayisizlesme” tartismalarinin gölgesinde paternalizmin nasil yeniden biçimlendigini tartismaya açiyor.Fabrikalarin nasil çok boyutlu bir iktidar aygiti olarak isledigini gösteren, sinif iliskilerine aile hiyerarsisini yansitan paternalizmin kapitalist kültürün hayatin her alanina nüfuz etmesinde nasil etkili oldugunu anlatan, ufuk açici bir çalisma.