Oyuk Topraklar

“Weizman olaganüstü ve bazen de sürreal bir rahatsizlik veren sonuçlariyla Edward Said’in tezini yeni bir boyuta tasiyor. Etkileyici bir çalisma.” Jac Merrick, Independent “Bu yil mimari üzerine okudugum en sasirtici kitap.” Edwin Heathcote, Financial Times Oyuk Topraklar bir Filistin kitabi ama alisageldigimiz duygusal belagat örneklerinden çok farkli. Bugün Filistinlilerin Filistin’i neredeyse taninmaz halde, Filistinlilerden geriye etraflarindaki hayattan koparilmis anitlar, yasamanin imkânsizlastigi harabeler ve kamplar kaldi. Simdiye dek ‘Filistin meselesi’ tarihsel-siyasal cephelerden sayisiz kez tartisilmissa da Filistin’in kendisi kahramanlik ve direnis öykülerinin gölgesi altinda unutuldu. Israil isgali gün geçtikçe daha da güçlendi, yer etti. Filistin topraklarinin aldigi somut sekil Israil’in varligini reddedilemez kilmaya, Filistinlileri yerinden etmeye basladi. Siddetin dogrudan degil de mekân yoluyla isletilip üretildigini mesrulastigini gösteren önde gelen Israilli sol düsünürlerden mimar Eyal Weizman Filistin’in tasini topragini konusturuyor: isgali, hukukun ve siyasetin soyut dilinden irak, mekâna islendigi sekliyle tartismaya açiyor, bir mekân pratigi olarak isgalin eskâlini çiziyor. Gazze’nin tünellerinden, kontrol noktalarindaki bekleme salonlarina ve otoyollarla olusturulan paralel bir ülkenin paradoksuna, Weizman mekânin teskil tarzlarini inceleyerek Filistin’i bogan ‘dikey’ iktidarin izini sürüyor. Filistin’i oyarak kendine yer açan bu siddetin boyutlarini kavrayabilmek için iktidari nazari degil somut boyutlariyla görmeyi ögrenmemiz gerekiyor. “Isgalin, esir almanin, boyun egdirmenin aksiyomlari hakkinda enine boyuna düsünmek için ürkütücü bir tatbikat. Weizman yüzeyler, hareket ve savasin araçlari arasindaki iliskiyi kavramsallastirmak için tamamen yeni metotlar yaratmaya yönelik cesurca bir girisimde bulunuyor.” Achille Mbembe “Filistin topraklarinin Israil isgali tarafindan farkli yollarla oyulmasinin iç burkan hikayesi. Weizman’in çarpici kelime-imaj tertipleri ayni anda hem mekan siyasetinin dahice bir elestirisi, hem de sömürge idaresi ve mülksüzlestirmeye yönelik keskin bir itham.” Derek Gregory