Nakşibendiyye Tarîkatı’nın Bir Ulu Çınarı; Yûsuf Hemedânî

Yûsuf Hemedânî, zamanın en saygın ve en önde gelen şeyhlerinden birisidir. Horasan ve Mâverâünnehir bölgelerinde faaliyet gösteren diğer şeyhler, nihai terbiye almaları için mürîdânı hep Hemedânî’ye göndermişlerdir. Hemedânî, hem kendisinin bizzat yetiştirdiği hem de nihai terbiye için kendisine gönderilen mürîdânı; ilim ve amel temelli, meyvesi ise güzel ahlâk olan bir manevî eğitimle yetiştirmiştir. Bu yetiştirmeye bağlı olarak da çok sayıda talebe ve mürîdi olmuştur. Orta Asya ve Anadolu tasavvuf kültürünün teşekkülünde Yûsuf Hemedânî’nin derin etki ve izleri vardır. Tarihî süreç dikkate alındığında iki talebesinin daha etkili olduğu görülmektedir. Bunlardan birisi Ahmed Yesevî diğeri ise Abdülhâlik Gucdüvânî’dir. Hemedânî’nin ilmî ve manevî neşvesi bir talebesi Ahmed Yesevî kanalıyla Yeseviyye tarîkatına etki ederken, diğer bir talebesi Gucdüvânî kanalıyla da Hacegân/ Nakşibendiyye tarîkatına etki etmiştir.