Modern İslam Hukuk Düşüncesi Reşid Rıza Örneği

Modernlesme dönemi Islâm düsüncesi üzerinde, hangi sifatlarla tanimlanirsa tanimlansin, Cemâleddin Afganî – Muhammed Abduh – Resid Riza çizgisinin derin etkileri olmustur. Özellikle Menâr Dergisi’ndeki yazilari vasitasiyla, âlim, düsünür, gazeteci ve siyasetçi kimlikleriyle çagdas Islâm düsüncesinin önde gelen sahsiyetlerinden biri olan Resid Riza’nin (1865-1935) fikirleri, Islâm ilimlerinin gerek kaynak ve usûlü, gerekse farkli tartisma noktalarinda bu çizgi içindeki en kapsamli ve etkili tezler olarak Türkiye dahil tüm Islâm dünyasinda varligini sürdürmektedir. Mezkûr sahislarin dahil oldugu bu akimin dönüsümü Islâm dünyasinin siyasî, ekonomik ve kültürel dönüsümüyle etkilesim halinde gerçeklesmistir.Bu kitap, siyasî ve hukukî dönüsümler muvacehesinde klasik Islâm ilim ve metodolojilerinin geçerliliginin ve toplumsal karsiliginin sorgulandigi, klasik birikimin geçmistekinden farkli algilanmaya baslandigi veya bütünüyle terk edildigi bir dönemde sekillenen Islâm hukuk düsüncesini Resid Riza’nin Menâr Dergisi’ndeki yazilarina odaklanarak tahlil etmeyi hedeflemektedir. Günümüz Islâm hukuku söyleminde siklikla yer bulan islah, ictihad, taklid, mezheb ve maslahat gibi kavramlari eksen alarak kapsamli bir fikih anlayisi olusturan bu düsünceler Resid Riza’nin dinî hükümler-dünyevî hükümler ayrimi isiginda ve modern fikih düsüncesi kavramsallastirmasi çerçevesinde incelenmektedir. Modern Islâm hukuku söyleminin ana damarlarindan birisinin kökenlerini ortaya koyma iddiasindaki bu çalisma, modernlesme sürecinde sekillenen Islâm düsüncesini idrâk etmemize mütevazi bir katki saglamayi hedeflemektedir.