Matla'ul-İtikad Fi Na'rifeti'l-Mebdei ve'l-Mead

Fuzûlî Türk edebiyatinin en büyük sairlerindendir. Sadece Türkçe degil bir divan tesekkül ettirebilecek çapta Farsça ve Arapça siirlerin de sahibidir. Kendisinden sonra bu vadide hareket edenleri derinden etkilemistir. Fuzûlî’yi kuvvetli bir sair yapan etkenler kuskusuz pek çoktur. Ancak onun siirine derinlik veren hususlardan birisi de döneminin ilimlerini kitap telif edebilecek derecede tahsil etmis olmasidir. Ona göre; “Ilimsiz siir esasi yok dîvar olur ve esassiz dîvar gâyette bî-i‘tibâr olur.”O, kendi ifadesine göre ask siirleri yazmis fakat bunlarin uzun ömürlü olmayacaklarini anlayinca gece gündüz çalisarak bütün ilimleri ögrenmistir.Fuzûlî’nin Arapça olarak kaleme alip Matlau’l-i’tikâd fî ma’rifeti’lmebdei ve’l-meâd adini verdigi eseri felsefe ve kelâmin birlestirildigi bir kelâm risâlesidir. Bilgi, isbât-i vâcib, insanligin nübüvvet müessesesine olan ihtiyaci ve âhiret hayatinin mevcudiyetinin birey ve toplum açisindan önemi, özgün bir üslup ve bakis açisiyla verilmistir.Bu eser Fuzûlî’nin felsefe ve kelâma vâkif oldugunun bir göstergesidir. Onun edebî kisiligini anlamak, siirlerinin arka planini çözebilmek için Matlau’l-i’tikâd’in kavranmasi gerekir.Leningrad Sarkiyat Enstitüsü’nde bir mecmua içerisinde bulundugu bilinen tek nüshasi hakkinda ilk bahseden Rus sarkiyatçi Eduardoviç Berthels olmustur. 1950’li yillarda Azerbaycan’da bu nüshanin bir tipki basimi yapilmistir. Bilâhare Merhum Muhammed b. Tâvit et-Tancî tarafindan önsöz ve notlar eklenerek ilmî usullere uygun bir sekilde nesre hazirlanmistir. Bu nesir Merhum M. Es’ad Cosan ve Merhum Kemal Isik tarafindan Türkçe’ye aktarilarak metin ve terceme birlikte Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Cografya Fakültesi tarafindan basilmistir (Türkçe tercemesi kismi: XV+82 sayfa; asil metin XIX, 104 sayfa).Uzun aradan sonra kitabi yeniden yayina hazirlarken teknik olarak yazim birligi saglamaya gayret edilmis, kaynak verilen kitaplar mümkün oldugunca görülmüs, hangi baskilarindan istifade edildigi tespit edilmis ve kaynak verilen pasajlarin yerleri görülmüs ve bu çerçevede emin oldugumuz bazi teknik eksiklikler tarafimizdan giderilmeye çalisilmistir.Kitabin sonuna kaynakça ve özellikle arastirmacilarin istifadesini kolaylastirmak için ayrintili dizin ilave edilmistir.Basta Fuzûlî olmak üzere nâsir ve mütercimlerini rahmetle yâd ediyoruz. Mevlâ ruhlarini sâd ve mesrur eylesin.