Latin Amerika'da Devlet İktidarı ve Toplumsal Hareketler

“Lucio Gutierrez’in Ekvador’daki seçim zaferi, Brezilya’da Ignacio (Lula) da Silva’nin devlet baskanligina seçilmesi ve Hugo Chavez’in Bolivarci devrim deklarasyonunun etrafini saran türden bir iyimserlik, yeni bir yön ve alternatif politika beklentisi ile ayni sekilde karsilandi. Gutierrez’in iktidara gelmesi bu ülkenin 500 yüzyildir özgürlük mücadelesi (baski ve sömürüden kurtulmak için verdikleri mücadele) veren yerli halki ve demokrasi (ulusal politikalarin ve ülke siyasetinin belirlenmesine katilim) açisindan büyük bir siyasi kazanim olarak görüldü. Bolivya’da, bir koka üreticisi köylüler örgütü olan Cocaleros’un lideri Evo Morales, 2002 yilindaki baskanlik seçimlerini Sosyalizme Dogru Hareket’in adayi olarak kil payi kaybetti. Bu gelisme solda, Latin Amerika siyasetinde yeni bir dönemin baslayacagina dair umutlari canlandirdi. Arjantin’de Nestor Kirchner’in, ekonomik ve siyasi bir krizin ardindan, devlet baskanligina seçilmesi bile ulusal politikalarda kökten degisimler yasanacagi -en azindan serbest piyasaci kapitalist kalkinma ve küresellesme ile ilgi politikalarda- türünden benzer umutlarin ve beklentilerin yesermesine neden oldu. Yukarida sözü edilen her durumda ve toplu olarak bakildiginda, bu bölgenin bazi büyük ülkelerinde yasanan siyasi gelismeler solda büyük oranda hem neoliberalizmin inise geçisinin hem de ABD’nin bölge ekonomisine yön verme gücünü yitirmesinin isareti olarak görülüyor, ayrica sol söz konusu gelismelerin dis-politikada Amerikan karsiti bir eksen olusturan, ulusal kalkinma konusunda alternatif halkçi bir yönelime sahip yeni bir ilerici rejimler dalgasini temsil ettigini düsünüyor.Arjantin, Bolivya, Brezilya, Ekvador’da ve bölgenin baska yerlerindeki bu politik gelismelerden birkaç yil sonra ya da bu süre içinde, bu kitapta ele alinan temel bir dizi sorun açiga çikti. Bunlar arasinda: Solun bölgedeki ilerici degisime iliskin beklentileri ne kadar gerçekçi, ne kadar gerçekçiydi? Brezilya’da Lula’nin, Arjantin’de Kirchner’in, Ekvador’da Gutierrez’in ve Bolivya’da Morales’in iktidara çikisinin ya da çikis yolunun politik önemi nedir? Politik iktidar mücadelesiyle ilgili sandiksal politikanin dinamikleri nelerdir? Bu dinamikler, toplumsal hareketlerce tercih edilen kitle seferberligi strateji ve taktikleri ile nasil bir iliski içindedir? Her iki politik yolunun avantajlari ve sinirlari nelerdir? Toplumsal hareketler ve devlet arasindaki iliskinin dinamikleri nelerdir? Bu iliskinin teorik ve politik içerigi nedir?James Petras-Henry Veltmeyer