Kapitalizm, Yoksulluk ve Türkiye'de Sosyal Politika

Tek parti döneminin hayirseverlik anlayisi; “yardimi hak eden” ve “etmeyen” yoksullar ayrimi... Ikinci Dünya Savasi sonrasinda sosyal politikanin kurumlasmasi... 1980 sonrasi: Sosyal refah rejiminin çözülüsü; Fakir Fukara Fonu, Yesil Kart... AKP döneminin muhafazakâr liberalizmi ve hayirseverligin “dönüsü”...
Ayse Bugra bu kitapta, Türkiye’deki sosyal politika tarihinin ve tartismalarinin elestirel bir analizine yöneliyor. Yoksulluga yaklasim konusunda, 16. yüzyildan itibaren kapitalizmin gelismesine refakat etmis olan iki yaklasimin mücadelesi baglaminda yapiyor bunu. Degerler sisteminin merkezine çalismayi koyan ilk yaklasim, kamu kaynaklarinin sosyal amaçlarla kullanimi konusunda kuskucudur ve yoksullugu, yoksulu suçlayarak açiklama imkânini tükettiginde, hayirseverligi vurgular. Hak temelli olan ikinci yaklasim ise, toplumu emek piyasasinin önüne koyar ve yoksullugu politik bir sorun olarak ele alir. Iki yaklasim arasindaki mücadele, kapitalizmi saf haliyle korumaya çalisanlarla onu “baska bir sey”e dönüstürmeye çalisanlar arasindaki mücadeledir aslinda.
Kitabin önemli bir katkisi, bu mücadele ekseninde, Türkiye’de devlet-toplum iliskilerinin Cumhuriyet tarihi boyunca geçirdigi evrime yeni bir bakis açisi getirmesidir. Türkiye’de “iri” iddialara ve hararetli tartismalara konu olan devlet-toplum iliskilerine, sosyal haklar üzerinden pek fazla bakilmadi. Is hukuku, çalisma ekonomisi ve endüstri iliskileri alanlarina sikisan çalismalar, devlet-toplum iliskilerinin nasil kurulduguna ve nasil anlamlandirildigina dair bir analizin araçlarina dönüstürülemedi. Ayse Bugra’nin kitabi, bu bakimdan öncü bir rol üstleniyor.