İslam Düşüncesinde Aklileşme Süreci

Mu‘tezile, Emevîlerin son dönemlerindeki fikrî tartışmaların odak noktasını oluşturan, büyük günah meselesi, Allah’ın sıfatları gibi konular etrafında oluşmaya başlayan, Abbasîler devrindeki tercüme faaliyetlerinin artmasıyla birlikte felsefenin de etkisiyle
beslenerek güçlenen ve Abbasîlerin yükseliş sürecinde resmî mezhep statüsü kazanan bir ekoldür. Ekol bilginleri temel ilkelerini “usûl-ü hamse/beş esas” şeklinde formüle etmiş ve kelâmî-felsefî meseleler üzerinde yoğunlaşmıştır. İslam geleneğindeki akılcıhadarî din söyleminin en önemli temsilcisi olan Mu‘tezile ekolü, sistematik düşünce ve akılcılık, bireysel sorumluluk,
bireysel dindarlık, akıl temelli din ve dünya görüşü, dinî metinleri te’vil etme, meseleleri araştırma, sorgulama ve eleştiri çerçevesinde çözümleme gibi temel nitelikleriyle İslam Düşünce Tarihi’ndeki yerini almıştır.
Bu mezhebin İslam bilim ve düşüncesine yaptığı katkıları; oluşum süreci, fikrî arka planı, zihniyet dünyaları, metotları ve bilimsel anlayışları bağlamında değerlendirmek oldukça önemlidir. Ekolün oluşum seyrini ve öğretisinin teşekkül sürecini ortaya koymayı hedefleyen bu kitap, İslam düşünce geleneğinin akılcı boyutunu tanımak isteyenlerin ve sözü edilen alanda araştırma niyetinde olanların ilgisini çekti. Bu yüzden ilk baskısı tükendiğinde kitaba ulaşamayanlardan gelen talep üzerine ikinci baskısı düşünülmüş ve okuyucuya yeniden sunulmuştur.