İlerleme ve Din

Din, niçin medeniyetlerin en temel kaynagidir? Uygarlik ile medeniyet neden ayni seyler degildir? Medeniyetleri birbirinden ayiran temel kurucu paradigmalar nelerdir? Insanligin kültürel, düsünsel, sanatsal ve bilimsel birikiminin olusmasinda neden maddi uygarlik degil de kadim medeniyetler daha belirleyici olmustur? Bilim ve sanayilesme çagi, din’in degilde “ilerleme dini“nin çöküsüne niçin ve nasil yol açmistir? Barbarlik, paganizm, sekülerizm ve maddi uygarlik arasinda ne tür kopmaz iliskiler vardir? Ilerleme Dini’nin Çöküsü. Yakin bir geçmise kadar “medeniyet“ denilince sadece Bati uygarligi anlasiliyordu. Modernligin seküler kavramlarinin ve kurumlarinin tartisilmaya ve asilmaya baslanmasiyla birlikte bu çarpik anlayis terkedildi: Medeniyet degil, medeniyetlerden sözediyoruz artik. Huntington’in “medeniyetler çatismasi“ tezi, bir analiz ve varolus biçimi olarak medeniyetleri yeniden dünyanin gündemine getirdi. Bu süreç, insanlik tarihine, medeniyetlerin serüvenlerine ilgide yogun bir artis gözlenmesine yol açti. Ancak elimizde bu konuda özgün Türkçe metinler henüz yok. Iste Dawson’in metni, bu boslugu dolduracak ve düsünce dünyamizda önemli tartismalarin ve açilimlarin yasanmasina imkan taniyacak öncü bir karsilastirmali medeniyetler çalismasi. Dawson, bu kitabinda, uygarlik’la (sivilizasyon) medeniyet’i birbirinden ayirt etmemizi mümkün kilan bir perspektif gelistirerek, ufuk ve zihin açici bir medeniyetler tasnifi ve incelemesi sunuyor bize. Karsilastirmali bir dinler, kültürler, medeniyetler ve düsünce tarihi çalismasi olmasi; seküler Bati uygarliginin kapsamli ve bütüncül bir perspektifle elestirel tarihini sunmasi; tüm dünyayi sekülerlestirme ve aynilestirme kaygisi ile hareket eden Bati uygarliginin insanligi yeni-paganizm biçimlerinin esigine getirme tehlikesi tasidigina yaklasik bir asir öncesinden dikkat çekmesi gibi nedenlerle Dawson’in bu çalismasi, hem metodolojik bakimdan, hem de sundugu argümanlar bakimindan düsünce dünyamiza yepyeni açilimlar kazandiracagina inaniyoruz. (Arka Kapak)