İktidarın Ruhu

“Geleneksel devletten tevarüs eden kişizade imtiyazları modern devlet düzeninde de yeni hal ve renkler alarak varlığını sürdürdü. Geleneksel devlet yerine ikame edilen modern devlet düzeninde de iktidar ve iktidarın nimetleri belli bir zümre ile paylaşıldı, muhalifler zaman zaman idam edildi ve malları hazineye aktarıldı. Öyle ki geleneksel devletin doğrudan ve çoğu zaman sorgusuz yaptığını modern devlet dolaylı ve sorgulu yaptı. Bu durum, ‘İktidarın Ruhu’ olarak tanımlandı.”

“Yeni” olan hemen her şeyin genellikle bir kopuşun sonucu oluştuğu varsayılır. Fakat bu varsayım, çoğu durumda geçerli olsa da, “eski”den devralınan değerleri, alışkanlıkları, işlevleri gözden kaçırma ihtimalini de barındırır. İlhami Yurdakul’un İktidarın Ruhu: Osmanlı’dan Cumhuriyet’e Kişizade İmtiyazları kitabı, uzun dönemli bir “imtiyaz sürekliliğini” anlama çabasının ürünü. Kitapta iktidarın ruhu diye tanımlanan süreklilik, soyut bir iktidar düzeneğinin ve düzleminin değil, beşik ulemalığı, siyaseten katl ve müsadere pratikleri üzerinden anlaşılabilecek somut bir iktidar paylaşımı kavgasının göstergesi olarak ele alınıyor. Böylece Yurdakul, Osmanlı’dan Cumhuriyet’e uzanan imtiyaz siyasetinin fotoğrafını çekiyor.

Birtakım alışkanlıkların ve geleneklerin modern araçlarla işlevlerini sürdürdüğünü tarihsel perspektiften ele alan emek ürünü bu araştırma, hem tarihe ilgi duyan akademisyen ve öğrenciler için hem de siyasi tarihe meraklı okur için önemli bir kaynak.