İhanete Uğrayan Devrim

1917 Ekim Devrimi gerek yapilisi gerek ortaya çikarmis oldugu düzenin yikilisiyla XX. yüzyilin en önemli olayidir. Elinizdeki kitabin yazari Lev Davidoviç Trotskiy ise bu devrimin V. I. Lenin’den sonra ikinci büyük önderidir. Ekim Devrimi’ni anlamadan XX. yüzyili anlamak nasil mümkün degilse, Trotskiy’i, özellikle onun kitap boyutundaki son yapiti olmasi dolayisiyla bir “siyasi vasiyet“ nitelemesini hak eden Ihanete Ugrayan Devrim’i okumadan, Ekim Devrimi’ni, hele onun kapitalizm ile sosyalizm arasinda “iki arada bir derede“ kalisini, nihayet iktidara getirmis oldugu sinifin ayricalikli bir kastinin öncülügünde kapitalizme geri döndürülüsünü anlamak da mümkün degildir. Sovyetler Birligi’nde, Gorbaçov’un iktidara gelisiyle baslayip 1991’deki çöküsle noktalanan süreç bütün dünyada, özellikle de siyasi yelpazenin sol kanadinda, Trotskiy’in hayati ve yapitlarina olan ilgiyi artirdi. Pek çok ülkede Trotskiy’in yapitlarinin, büyük bölümü gözden geçirilmis ya da bastan yapilmis çevirilerle olmak üzere yeni baskilari yayimlandi. Bu baglamda en genis kapsamli ve iddiali girisim (Federal) Almanya’da görüldü. Ünlü Marksist ruh ve toplum bilimci Helmut Dahmer (ve Rudolf Segall ile Reiner Tosstorff)’in öncülügünde bir araya gelen bir grup, Schriften (Yazilar) üst basligiyla yeni bir Trotskiy derlemesine giristi. Bu derlemenin kapsami, “seçme yapitlar“ ile “toplu yapitlar“ arasinda, ama ikincisine daha yakin bir yerdeydi. Tasarinin “bilimsel danisma“ kurulu içinde, sosyalizmin yakin tarihinde seçkin yerler edinmis çok önemli isimler yer aliyordu. Elinizdeki kitap, sadece Marksist literatürün degil tüm XX. yüzyil siyasal hareketlerinin en önemli birkaç kitabindan biri olan Ihanete Ugrayan Devrim’in yeni çevirisi. Bu çevirinin ayirt edici özelligi, Türkiye’nin önde gelen bir grup aydininin yürüttükleri kolektif bir çalismanin ürünü olmasidir. Schriften derlemesinin birinci cildinin ikinci kitabinda yer alan “Verratene Revolution: Was ist die UdSSR und wohin treibt sie?“ (Ihanete Ugrayan Devrim: SSCB Nedir ve Nereye Gidiyor?) baslikli metin ve oradaki dipnotlar esas alinarak ve metnin Ingilizce ve Fransizca yeni çevirileri kullanilarak çevrilmistir. Almanca edisyonda yer alan, yüz kirk sayfa kadar yer tutan dipnotlar, bu baskiya önemli bir özellik daha katiyor. Bu karsilastirmali, elestirel içerikli dipnotlar 1936 tarihli bu metni günümüz baglamina tasiyor ve içinde savunulan görüslerin hala nasil geçerli oldugunu gösteriyor.(Tanitim Yazisindan)