Henrietta Lacks’in Ölümsüz Yaşamı

“Duvarımda hiç tanışmadığım bir kadının fotoğrafı asılı; sol köşesi yırtılmış ve bantla yapıştırılmış. Elleri belinde, doğrudan kameraya bakıyor ve gülümsüyor. Özenle ütülenmiş bir döpiyes giymiş, dudaklarına koyu kırmızı ruj sürmüş. 1940’ların sonu ve henüz otuzuna varmamış. Açık kahverengi teni pürüzsüz, gözleri hâlâ genç ve neşeyle bakıyor. İçinde büyümekte olup beş çocuğunu annesiz bırakacak ve tıbbın geleceğini değiştirecek tümörden habersiz. Fotoğrafın altında adının ‘Henrietta Lacks, Helen Lane ya da Helen Larson’ olduğu yazıyor.
Kimin çektiği bilinmiyor ancak bu fotoğraf dergilerde, bilim kitaplarında, bloglarda ve laboratuvar duvarlarında yüzlerce kez göründü. Genellikle Helen Lane olarak anılıyor ama çoğu zaman da hiç adı yok. Ona basit bir şekilde HeLa deniyor, dünyanın ilk ölümsüz insan hücrelerine – onun hücrelerine, ölmeden yalnızca aylar önce rahminin ağzından kesip alınan hücrelerine verilen ad bu.
Gerçek adı Henrietta Lacks.”

Doktorlar onun hücrelerini, iznini almadan aldılar.
Bu hücreler hiç ölmedi.
Yerçekimi olmayan şartlarda insan hücrelerine ne olacağını görmek için uzaya, önce onun hücreleri gönderildi.
Bu hücreler sayesinde çiçek aşısı, kemoterapi, klonlama, suni döllenme, gen haritalaması gibi konularda yaşamsal önemde ilerlemeler kaydedildi.
Tıbbî bir devrimin ve milyon dolarlık bir sanayinin başlangıcı oldular.
Ailesinin ise sağlık sigortasını karşılamaya gücü yok.

Yazar Hakkında:
REBECCA SKLOOT
Çalışmaları The New York Times Magazine; O, The Oprah Magazine; Discover ve başka birçok dergide yayınlanmış olan ödüllü bir bilim yazarıdır. The Best American Science Writing 2011’in editörlerinden biridir ve NPR’ın Radiolab ve PBS’nin Nova ScienceNOW gazetelerinde muhabir olarak çalışmıştır. Washington Post gazetesi tarafından seçilen 2010’un beş şaşırtıcı başyazarından biridir. Araştırma ve yazma süreci on yıldan uzun süren ilk kitabı Henrietta Lacks’in Ölümsüz Yaşamı, New York Times çoksatanlar listesinde altı yıl kalmış ve birinci sıraya çıkmıştır. Entertainment Weekly, People ve New York Times gibi altmıştan fazla medya kuruluşu tarafından 2010’un en iyi kitabı olarak seçilerek yirmi beşten fazla dile çevrilmiştir. Prodüktörlüğünü Oprah Winfrey ve Alan Ball’un yaptığı bir HBO filmi olarak uyarlanmıştır. Yazar, Henrietta Lacks Vakfı’nın kurucusu ve başkanıdır. Fen fakültesi mezunudur ve kurgusal olmayan yaratıcı yazım yüksek lisansı vardır. Memphis, Pittsburgh ve New York Üniversitesi’nde yaratıcı yazım ve bilim gazeteciliği dersleri vermekte olup Şikago’da yaşamaktadır.