‘Cumhuriyet’, Türkiye Üçlemesi’nin üçüncü kitabidir (birincisi Dirilis, ikincisi Su Çilgin Türkler). Objektif bilim adamlari Milli Mücadele ile baslayip Cumhuriyet’le süren bu dönemi Türk Mucizesi diye adlandiriyorlar. Kitapta, Büyük Zafer’den Türkiye Cumhuriyeti’nin kurulusuna kadarki olaylar yer aliyor. Bir yanda cumhuriyetçiler var, öte yanda bu daha iyi, daha insanca, daha onurlu düzeni istemeyenler. Ders ve ibret verici, uyarici bir dönem.* Emperyalizmi, parali askerlerini, isbirlikçilerini yenmek, bu hayasizca akinin kökünü kazimak, kurtulusun sadece bir parçasiydi. Gerçek kurtulus için Bati ülkeleri ile bas edebilecek kadar güçlü olmak, yoksullugu, ilkelligi, geriligi, çagdisiligi, bilgisizligi yenmek, akli özgür kilmak, aydinlanmayi yasamak, bagnazliga son vermek, hosgörüyü yerlestirmek, kadin-erkek esitligini saglamak, yüzde doksan üçü okur-yazar olmayan halki bilgilendirmek, egitmek, yurttas olmalarini saglamak, millet olmak, sanayilesmek, salgin hastaliklari kirmak gerekiyordu. Bunlar ancak baris döneminde basarilabilirdi.* Mudanya Anlasmasi ile Lozan Andlasmasi görüsmeleri sirasinda Müttefiklerin tutumlari, davranislari, oyunlari, tuzaklari, üsluplari unutulmamasi gereken olaylardir. Lozan bu yüzden esi bulunmayan, uzun ve çok çetin bir bogusma halinde geçmistir. Kuva-yi Milliye ruhu ile emperyalizm, Çanakkale’den, Anadolu’dan sonra, Lozan’da da karsilasmis ve Kuva-yi Milliye ruhu galip gelmistir. Lozan’da baris, ‘canavarin karnindan sökülüp çikarilmistir’.* Mecliste gelenekçiler ile cumhuriyetçilerin çekismesi, saltanatin kaldirilmasi, Ali Kemal’in yakalanmasi, Vahidettin’in ve hainlerin kaçmasi, karsi-devrimin olusmaya baslamasi, Milli Mücadele’yi baslatan kadronun ikiye bölünmesi iç sorunlarin baslicasidir.* Özgürlük, toplumsal uyanisa, degisime de yol açar. Kadinlar peçelerini atmaya, çarsaftan çikarak manto giymeye baslar. Büyük sorunlarin nasil çözülecegi daha yogun olarak konusulup tartisilir. M. Kemal Pasa’nin dünyaya kapali bir dogu ülkesini cumhuriyete, aydinlanmaya, uygarliga, çagdaslasmaya adim adim hazirlamasi, halkin çagriya katilmasi bu dönemin en önemli özelligidir. M. Kemal Pasa’nin örnek bir aile olmak için yaptigi talihsiz evlilik de bu dönemde yer aliyor. Dönem Ankara’nin baskent olmasi ve türlü çatismalardan geçilerek 29 Ekim 1923’te cumhuriyetin ilani ile sona eriyor.* Emperyalizmi, parali askerlerini, isbirlikçilerini yenmek, bu hayasizca akinin kökünü kazimak, kurtulusun sadece bir parçasiydi. Gerçek kurtulus için Bati ülkeleri ile bas edebilecek kadar güçlü olmak, yoksullugu, ilkelligi, geriligi, çagdisiligi, bilgisizligi yenmek, akli özgür kilmak, aydinlanmayi yasamak, bagnazliga son vermek, hosgörüyü yerlestirmek, kadin-erkek esitligini saglamak, yüzde doksan üçü okur-yazar olmayan halki bilgilendirmek, egitmek, yurttas olmalarini saglamak, millet olmak, sanayilesmek, salgin hastaliklari kirmak gerekiyordu. Bunlar ancak baris döneminde basarilabilirdi.* Mudanya Anlasmasi ile Lozan Andlasmasi görüsmeleri sirasinda Müttefiklerin tutumlari, davranislari, oyunlari, tuzaklari, üsluplari unutulmamasi gereken olaylardir. Lozan bu yüzden esi bulunmayan, uzun ve çok çetin bir bogusma halinde geçmistir. Kuva-yi Milliye ruhu ile emperyalizm, Çanakkale’den, Anadolu’dan sonra, Lozan’da da karsilasmis ve Kuva-yi Milliye ruhu galip gelmistir. Lozan’da baris, ‘canavarin karnindan sökülüp çikarilmistir’.* Mecliste gelenekçiler ile cumhuriyetçilerin çekismesi, saltanatin kaldirilmasi, Ali Kemal’in yakalanmasi, Vahidettin’in ve hainlerin kaçmasi, karsi-devrimin olusmaya baslamasi, Milli Mücadele’yi baslatan kadronun ikiye bölünmesi iç sorunlarin baslicasidir.
Sayfa Sayısı
karışıkçokrenkli