Celvetilik - Anadoluda Kurulmuş Bir Tarikat

Esas itibariyle Bayrâmiyye’nin bir kolu olan Celvetiyye tarîkatı, İbrâhim Zâhid Gîlânî (v. 700/1300) zamanında hilâl, Muhyiddin Üftâde (v. 988/1580) zamanında yarım ay ve Azîz Mahmûd Hüdâyî (v. 1038/1628) zamanında dolunay hâline gelmiş meşhur Anadolu tarîkatlarından biridir. Hüdâyî Hazretlerinin hizmetleri sayesinde Anadolu dışına da taşarak, Rumeli, Balkanlar, Ortadoğu ve Afrika gibi farklı kıta ve bölgelere yayılmıştır.
Anadolu’dan neşet etmiş bu mühim tarîkat hakkında belli başlı meselelere ve tarîkat büyüklerine yoğunlaşan eserler varsa da Celvetîliğin doğuşu, gelişimi, yayılışı, âdâbı, usûl ve erkânı, şeyhleri, tekkeleri, şairleri, mûsikişinasları, hattatları ve farklı toplum kesimleriyle ilişkilerini içeren derli toplu bir inceleme Selami Şimşek’in bu eseri kisve-i tab’a gelene kadar yoktu. Bir İstanbul Tarîkatı: Cerrâhîlik kitabımız ve aynı seriden çıkan Bir Anadolu Tarîkatı: Celvetîlik ile bu topraklarda neşvünema bulan tarîkatlara bigâne kalmamayı amaçlıyoruz.

”Elinizde tuttuğunuz bu eserde Prof. Dr. Selami Şimşek kardeşimiz bu mu¨him tasavvuf mevzusunun bizim tarihimizde müesseseleşmiş hâli olan Celvetiyye tarîkatını kişileri ve mekânları bağlamında ele almış. Halvetiyye ile Bayrâmiyye yollarının kesiştiği bir çizgide Üftâde, Hu¨dâyî, Fazlî, Bursevî gibi bu¨yu¨k ârifler yetiştirmiş böylesi bir irfan mektebinin ricâlinin adeta tabakâtını (Tabakât-ı Celvetîyân) hazırlamış. Mevzuya alaka duyan kimselere faydalı olmasını u¨mid ederim.”
Mahmud Erol Kılıç