Çapanoğulları

“Uzun süreler boyunca taşra toplum düzeninden Osmanlı merkez
bürokrasisine kadar birçok alanda görev alan Çapanoğulları’nın
iki rejim etrafındaki dönüşümünü konu edinen bu inceleme,
ailenin Osmanlı İmparatorluğu’ndan Cumhuriyet sonrasına
kadar benimsediği ‘hem emredici hem itaatkâr’ siyaseti merkeze
alıyor. Bugüne değin olumsuz çağrışımlarıyla kulaktan kulağa
dolaşan ‘her taşın altından bir Çapanoğlu çıkar’ deyimini bu
çalışmayla beraber artık, bir manevra kabiliyeti ve politik
maharet türü olarak ‘Çapanoğlu siyaseti’ etrafında düşünmeyi
teklif ediyorum.”
Çapanoğulları, Yozgat havalisinin köklü ve büyük bir hanedan ve
elit sülalesi. Popüler hafızada, Milli Mücadele dönemindeki
Çapanoğlu İsyanı ile ve “altından Çapanoğlu çıkar” deyimiyle
biliniyorlar. Büşra Nur Topal Akdoğmuş, bu incelikli
çalışmasında, Çapanoğulları’nı Osmanlı’dan Cumhuriyet’e taşra
elitinin dönüşüm sürecinin canlı bir “sahası” olarak ele alıyor.
Çapanoğulları’nda taşra eliti olgusu, merkez-çevre diyalektiği,
patrimonyalizm, sultan rejimleri ve “güçlü devlet geleneği” gibi
“büyük” modelleri de zihninin gerisinde tutarak, fakat esasen
devlete toplumdan bakan bir görüş açısıyla inceleniyor.
Güçlü analitik yaklaşımıyla, aynı zamanda aile romanı lezzeti
taşıyan bir tarihsel sosyoloji anlatısı…