Bürokrasinin İcadı

Max Weber’e göre, "Deyim yerindeyse modern Bati devletinin üreme organidir". Marx ise, "son derece parazit bu yapi..." dedigi bürokrasiyi, "devletin dolap çevirme aleti", olarak tanimlar... Modern devletle birlikte ortaya çikan bürokrasi, ait oldugu ülkenin siyasal tarihinin yol izinde, çesitli sosyal gruplarin ve idare sorununu kendi düsünme alanina dahil etmis akimlarin karsi karsiya geldigi, toplumsal/ekonomik dönüsümler ve siyasi mücadelerle yeniden biçimlenen "politik" sürecin bir ürünüdür. Bu kitap, 18. yüzyilin ikinci yarisinda dünya tarihine yön veren önemli politik degisimlere sahne olmus, siyasal örgütlenme ilkelerinde ayni ortak paydaya sahip Fransa, Ingiltere ve ABD’de "devlete hizmet" anlayisinin ortaya çikisindan yola çikarak bürokrasiyi ‘kesfediyor’... Weber’in "yasal tahakküm tarzi" olarak tanimladigi bu "kamusal isleyis sistemi", sözkonusu üç ülkede de, iki yüzyildan uzun süren bir dönem içinde, farkli ritimlerde olustu ve yerlesti. Demokrasi ilkesini paylasan, ama farkli deger sistemleri üzerine kurulmus bu ülkelerde bürokratik yapilar, toplumsal ve ekonomik degisimlerle birlikte gelisirken, devletin yapisina ve örgütlenmesine de yön verdi.Sorbonne Üniversitesi siyasal bilimler profesörü Françoise Dreyfus, görece yeni bir kurum olan ve uzun bir süreçte kurulan bürokrasiyi bir aynaya benzetiyor: "Bürokrasi, tarihinin her evresinde içinden çiktigi toplumu yansitir..." Bu önemli çalisma, kendine özgü statüsüyle bürokrasinin öncelikle nasil siyasi bir faaliyet haline geldigini tespit ediyor; özellikle yasama ve yürütme organlarinin bu "kamu isletmesi"ni nasil bir iktidar silahi haline getirdigini de örnekleriyle gözler önüne seriyor...