Biraz Da Ben Konuşayım

Riza Tevfik, yakin tarihimizin en ilginç kisiliklerinden biridir. II. Mesrutiyet devrinde sivrilmis bir politika adami, sair ve filozoftur. II. Mesrutiyet’in ilan edildigi günlerde Istanbul halkina günlerce hürriyet hakkinda nutuklar atmis, Ittihad ve Terakki Firkasi’nin Edirne mebusu olarak Meclis’e girmisti. Pervasiz hareketleri ve görüs ayriliklari yüzünden bir süre sonra parti ve partili arkadaslariyla yollari ayrildi. 1912’de Meclis-i Mebusan’in feshinden sonra politikadan uzaklasti. 1918’de, Tevfik Pasa kabinesinde Maarif Naziri sifatiyla yeniden politikaya döndü. Damat Ferid Pasa kabinesinde iki defa Sûra-yi Devlet reisligi yapti. Osmanli Devleti’ni fiilen ortadan kaldiran Sevr Antlasmasi’ni imzalayan heyette yer aldi. Milli Mücadele’yi yürüten kadrolarla görüs ayriliklari yüzünden bu mücadeleye muhalif bir tavir takindi. Arkadasi Ali Kemal’in trajik ölümünden sonra 1922 Kasimi’nda Türkiye’den ayrildi. Sevr’i imzalamis olusu, 1924’te "150’likler" listesine dahil edilmesinde rol oynadi. Elinizdeki kitapta Riza Tevfik, basta Sevr olmak üzere II. Abdülhamid, II. Mesrutiyet ve Mütareke dönemlerinde içinde yasadigi, dogrudan ya da dolayli olarak karistigi siyasi nitelikli olaylari anlatiyor. Yazarin yer yer bizzat kendisiyle, 80 yillik hayatiyla, dogru veya yanlis yaptiklariyla, yapamadiklariyla bir tür hesaplasmasi niteligindeki bu hatirat, çok büyük eksik gedikler ve çarpitmalarla malul yakin tarihimiz için önemli bir "birinci elden" belgedir.