Bir Türkün Ruznamesi

Osmanli son dönem kalem erbabindan Çerkesseyhizâde Halil Halid'in (1869-1931) Ruzname'si ile Ingiliz ve Osmanli siyasetine dair yine Ingilizce nesrettigi üç kitapçik ve iki makalesinin Türkçede ilk kez yayinlanan çevirilerinden olusuyor. Gerek Ruzname, gerekse diger yazilar müellifin üslup sahibi bir yazar olmasinin yani sira dönemin siyasî olaylarina nüfuz kabiliyetini göstermesi açisindan da dikkat çekici unsurlar tasiyor.Halil Halid, ilmiye sinifina ve tasavvuf çevrelerine mensup bir ailenin ferdi olarak çalkantili bir gençlik döneminden sonra ailevî meseleler ve hürriyet taraftarligi nedeniyle, 1894 yilinda Ingiltere'ye firar etmis ve 1911 yilina kadar bu ülkede yasamini sürdürmüstür. Ruzname'si, basliginin ifade ettigi gibi bir günlük olmaktan ziyade Ingiltere'ye kaçisina kadarki hayatini anlattigi bir hatirat mahiyetindedir. Ruzname, Ingiliz halkini Osmanli toplumu hakkinda bilgilendirici ve Osmanli'ya karsi onlarda olusan bazi önyargilari bertaraf etmeye yönelik kismen savunmaci bir üslup tasir. Bununla birlikte yetismesi, aile çevresi, günlük hayat ve egitim müesseselerine iliskin olarak da ilgiye deger bilgiler içerir.Bu kitabin ikinci kismini olusturan siyasî içerikli yazilar ise karsimiza çesitli açilardan Ruzname'dekinden farklilasmis bir Halil Halid portresi çikariyor. Ruzname'de zaman zaman hissiyatina maglup olan yazar, kazandigi tecrübelere paralel olarak, dönemin siyasî olaylarina ve Ingilizlerin emperyalist siyasetlerine objektif ve elestirel bir yaklasim sergiliyor.