Baleybelen

Bu eser, yapma dil, kusursuz dil, ortak dil ve kaynak dil çalismalarinin bilinen ilk müsahhas örnegidir. 16. yüzyilda kaleme alinan Bâleybelen (Muhyî’nin Dili/Lisânü’l-Muhyî) Dogu dillerinin (Türkçe, Arapça, Farsça) imkânlariyla sufî tecrübenin harmanlandigi essiz bir metindir. Ayni zamanda 19. yüzyilin medeniyetler ve kültürler Babilinde ortak dil olusturma hamlelerinin ilk müjdecisidir. Osmanli kültür hayatinda müspet akisler birakan; devlet ricali, ilmiye sinifi ve sufî muhitlerin ilgisini çeken Bâleybelen, Osmanli medeniyet tarihinin orijinal bir veçhesi olmakla kalmaz, bilim tarihinde ilk insa edilen dil olarak da yerini alir. Osmanli Türkçesinin tam bir gramerini de içeren risalelerin yaninda 10.000 madde basi içeren Bâleybelen sözlügü Türkçe, Farsça ve Arapça karsiliklariyla yer alir. 200 eser meydana getiren Muhyî, bu ve diger çalismalarinda dönemine ve kendi iç dünyasina dair verdigi zengin bilgilerle Osmanli’yi müessese ve insanlariyla daha yakindan görmemizi saglar. Bu çalismada transkripsiyon ve edisyon kritikleri yapilarak islenen Bâleybelen metinleri ve Muhyî’nin hacimli biyografisi birçok bilinmeyenin aydinlatilmasinda katkida bulunacaktir. (Tanitim Bülteninden)