Bağdat Merkez

Binbir Gece Masallari’nin diyari Bagdat. Yazinin dogdugu toprak. Binlerce yillik kültürün adi. Sasanilerin, Aramilerin, Keldanilerin, Emevilerin, Safevilerin, Abbasilerin ülkesi. Osmanlinin kiymetlisi. Binlerce yil hükümranlarin fetih rüyalarini süslemis, zenginligi basa bela bir kadim sehir. Kiyimlardan, tiranlarin zulmünden bolca almis nasibini. Son yüzyilda ABD ordusunun ve kimi Avrupa ülkelerinin, insanlarini binlerce cana kiyan Saddam’dan kurtarma ve “özgürlestirme projesi”nin zulmüne ugramaktan kurtulamamis bir kederli ülke. Bugün paylasim savaslarinin bombalari altinda yitip giden hayatlarin, toplu katliamlarin, hastaliklarin, fakirligin, açligin, acimasizligin binbir rengiyle gökkubbesi yasa bogulan Bagdat, bahtsizligin diger adi olmus.              Yazar Elliott Colla, özgürlestirme kisvesi altinda tarumar edilen o güzelim kentin ve orada yasayan insanlarin hüzünlü hikayesini yazmis. Eski emniyet görevlisi Muhsin Hizir El Hafaci’nin, hasta kizi Miruc’u kurtarmak için Amerikalilarla çalismak zorunda kalisinin, acimasizligin, geçmise özlemin, kaybolan kadinlarin, yitirilen ogullarin, zulmün, haksizligin, muktedirin kibri karsisinda boyun egmemenin, tevazunun, askin, sevginin, unutmamanin hikayesi. Gördügü iskence, asagilama ve haksizliklar karsisinda Hafaci’ye dayanma gücü veren tek sey, insanliga inancini yitirmedigi tek siginak, çocuklugunda hafizasina naksettigi misralar. Nazik El Melaike’nin, Mütenebbi’nin, Mar’uf El Rusafi’nin, Sanfara’nin misralarinda buldugu cansuyu. Kizi Miruc’a da aktarmis, ögretmis bu misralari. Zulmün ve yikimin koyu bir toz bulutu gibi üzerine çöktügü koca sehir, baba-kizin birlikte okudugu misralarda hayat buluyor yeniden. Bagdat Merkez unutmamanin, hatirlamanin, hafizanin, yok olmaya direnisin öyküsü. Misralarin, masallarin Dicle’nin nabzinda uguldadigi, beserin nisyan ile malul olmayisinin öyküsü. Sirlarlarla dolu gözü pek bir cinayet öyküsü, üstelik kanli bir savasin ortasindaki Bagdat’ta. Jane Jakeman, The IndependentColla acimasizligi anlatmada gerçek bir usta.Jonathan Guyer, The Guardian Bagdat Merkez herhalde Amerikan isgalini bir Irak milliyetçisi gözüyle anlatmayi deneyen tek çalismadir... Bu kara roman, bir isbirlikçinin kafasinin içine ve onun askeri isgaldeki rolüne derinlemesine bir bakis aslinda.                                                                                                 Neve Gordon, Los Angeles Review of Books