Aristoteles Gazzali ile Leibniz’de Yargı Mantığı

Düsünce sorunu, varlik ile bilgi sorunlari kadar köklüdür. Çünkü düsünce, varoldugu kabul edilen bir sey üzerinedir ve üzerine düsünülen her sey hakkinda bir görüs ortaya çikar. Görüsler, düsünülen seyler hakkinda bir tür bilgi verirler. Bilgi sürecine girildiginde, bilimsel sistem ile elestiri sorunlari bas gösterir. Bunlar da, düsünce sorununun uzantilari arasinda yer alirlar. Bu yüzden, felsefe ile bilimlerin iliskili oldugu düsünme sürecini biçimsel olarak ele alip inceleyen mantikta iki sorun birlikte görülür. Bunlar biçimsel düsünme ile bilimsel düsünme (kesin bilgi) sorunlaridir. Aristotales mantigi, yeniçaga degin uzunca bir süre bilimlerin yegâne yöntemi kabûl edilmistir. Islâm Ortaçaginda mantigin yetersizligi hakkindaki düsünceler, matematigi hedef alan yeni bir yöntem arayisina dogru imalar olusturmustur. Islâm düsüncesinde tesekkül eden elestirici yaklasim, hem Hiristiyan Ortaçaginda islenerek Yeniçag bilim anlayisinin gelismesine, hem de Islâm düsüncesinde farkli arayislara yol açmistir. Yeniçagdaysa, yeni bir bilimsel anlayis ile ona özgü bir yöntem ihdâs olusmustur. Bu, matematiktir. Bu eser bütün bilimlerde ortak olan düsünme sürecini, biçim ve bilgi boyutlariyla ortaya çikaran yargi sorunu üzerine bir arastirmadir. Eserde, Eskiçag metafiziginden baslayarak Aristoteles’te gelismesi izlenen yargi sorununun, Yeniçaga degin kaydettigi gelismeler konu edilmektedir. (Tanitim Bülteninden)